Ben je bereid om klinkende munt te betalen voor nieuws of betaal je liever met jouw data? DPG Media –uitbater van onder andere het Algemeen Dagblad, de Volkskrant en NU.nl– test sinds kort of bezoekers van nieuwswebsites in hun buidel willen tasten om geen persoonlijke data te hoeven delen. De proef moet uitwijzen of bezoekers liever betalen met geld of met gegevens.

Betalen voor nieuws, dat is toch geen nieuws?

Klopt. Veel nieuwswebsites werken op basis van abonnementen. Journalistiek kost immers geld en voor een papieren krant betaal je ook. Klanten betalen daarom van oudsher om toegang te krijgen tot een nieuwswebsite, waar ook reclame wordt getoond.

DPG Media pakt het anders aan. De uitgever verlegt de focus van abonnementen naar dataverzameling. In de proef test de uitgever of bezoekers bereid zijn om te betalen voor een nieuwswebsite die geen data over hen verzamelt. Wie niet wil dat DPG Media (en diens reclamepartners) gegevens over hem of haar verzamelt, moet gaan betalen. Wie gratis nieuws wil, gaat ermee akkoord dat het bedrijf wel cookies plaatst – en daarmee data over de bezoeker verzamelt.

DPG Media benadrukt overigens dat het om een proef gaat. Bezoekers van onder meer Het Parool en De Gelderlander kunnen de vraag krijgen of ze 3,99 euro per maand willen betalen voor een cookievrije website. Ze betalen dat bedrag niet echt: de uitgever wil alleen testen of dit een mogelijk verdienmodel is.

Maar hoe kan DPG Media geld verdienen aan gegevens?

Dat kan op allerlei manieren. De uitgever kan aan de hand van cookies en aanverwante technologieën bijvoorbeeld vaststellen wie een bezoeker is en waar deze vandaan komt. Door die gegevens te combineren met andere bronnen, kan een gedetailleerd beeld worden gevormd van de bezoeker – zoals over diens leeftijdscategorie, levensstijl en levensfase. Al die gegevens kunnen worden gedeeld met adverteerders, die vervolgens gerichte advertenties op websites kunnen plaatsen. Of het bedrijf verkoopt de gegevensbronnen aan tussenpersonen, die nog weer gedetailleerdere profielen opstellen en die beschikbaar stellen aan allerhande geïnteresseerde bedrijven.

„DPG Media heeft een discutabele reputatie als het gaat om dataverzameling” - Pieter Beens, journalist digitale zaken

DPG Media heeft overigens een discutabele reputatie als het gaat om dataverzameling. Vorige week nog werd de uitgever door burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom genomineerd voor de Big Brother Award –een onderscheiding voor ‘de grootste privacyschender van Nederland’ vanwege de hoeveelheid gegevens die het bedrijf van lezers en luisteraars verzamelt.

Je geld of gegevens, is dat een eerlijke keus?

Deskundigen zijn kritisch over het “pay or okay”-model. Bezoekers hebben immers maar beperkte keus: óf ze tasten in de buidel, óf hun gegevens belanden bij allerlei partijen. Wie niet kan betalen, ziet zijn privacy te grabbel gegooid worden.
Aan de andere kant is de uitgever wel transparant. De meeste andere nieuwsmedia, waaronder het Reformatorisch Dagblad, bieden lezers abonnementen aan én verzamelen ook nog persoonlijke gegevens. Zo bezien kan de aanpak van DPG Media een heel nieuw perspectief openen.