Haar film ”Oceans, the voice of the invisibles” uit 2015 is sinds vrijdag in Nederlandse vertaling op het videokanaal vimeo te bekijken. De vertaling is gemaakt in opdracht van Eendracht Maakt Kracht. Deze actiegroep van Noordzeevissers verzet zich tegen de invoering van de aanlandplicht, de komst van meer windparken op zee en de aanwijzing van zeereservaten.

In de documentaire gaat Jounot op zoek naar de waarheid achter de alarmerende berichten over overbevissing van de oceanen. Ze bezoekt milieuconferenties, spreekt met vissers uit Frankrijk, Azië en Afrika, interviewt biologen en doet onderzoek naar de achtergronden van natuur- en milieuorganisaties (ngo’s).

OCEANS, THE VOICE OF THE INVISIBLES - VOSTD from Portfolio Production on Vimeo.

Op de bewering van het Wereld Natuur Fonds (WWF) dat meer dan de helft van het zeeleven verdwenen zou zijn, blijkt veel af te dingen. Bioloog Alain Biseau van Ifremer, het Franse instituut voor onderzoek van de zee, noemt dat in de film een onjuiste veralgemenisering. Het beheer van de noordoostelijke Atlantische wateren is volgens hem na 2000 bijvoorbeeld sterk verbeterd. De visserijdruk is gehalveerd en visbestanden nemen weer toe.

Keurmerken

De film legt ook de vinger bij het advies van WWF om alleen vis te eten met de duurzaamheidskeurmerken MSC (wildgevangen vis) of ASC (kweekvis). Een van de initiatiefnemers van MSC is multinational Unilever, terwijl ASC gesteund wordt door het zalmkweekconcern Marine Harvest. „Kunnen we die labels wel vertrouwen?” vraagt Jounot.

De Franse topman van WWF, Brice Lalonde, wil wildvangst zonder keurmerk verbieden en vindt dat de kuststrook bestemd moet worden voor aquacultuur. Jounot: „Is het beschermen van het milieu wel het enige doel van milieuorganisaties?”

Franse vissers bekritiseren de aanlandplicht waardoor vissers ook meegevangen jonge vis, die niet voor menselijke consumptie verkocht mag worden, aan land moeten brengen. „Wij moeten de zee leegmaken en de jonge vis dient als voer voor kweekvis.”

Landen als de Seychellen en Chili geven grote delen van hun zeeën in beheer bij ngo’s in ruil voor verlichting van hun schulden. Die maken er reservaten van waar de lokale vissers niet meer welkom zijn. De vroegere Eurocommissaris voor Visserij Damanaki, nu in dienst bij milieuorganisatie The Nature Conservancy (TNC), noemt dat „investeren in het kapitaal van de natuur.” Maar Jounot ontdekt dat TNC gesteund wordt door multinationals als Cargill, Coca-Cola en Monsanto.

Vissers uit Indonesië en Zuid-Afrika stellen in de film dat ngo’s misbruik maken van de angst voor klimaatverandering. Bij het beheer van de zeeën worden mensenrechten ondergeschikt gemaakt aan milieuvraagstukken, vinden zij. Honderdduizenden mensen zijn daarvan de dupe.

Volgens EMK-voorzitter Job Schot uit Tholen maakt de film duidelijk dat er grote krachten met ongedachte belangen zitten achter de lobby van de ngo’s. Die hebben veel invloed op het visserijbeleid van de Europese Unie. „Daar moeten wij als kleine sector een vuist tegen maken.”

Samenwerking

Een woordvoerder van WWF Nederland kent de film niet maar stelt dat WWF wereldwijd samenwerkt met vissers, juist ook in kleine gemeenschappen, om een duurzame visserij te realiseren.

Wat overbevissing betreft, baseert WWF zich op wetenschappelijk onderzoek. „Volgens de wereldvoedselorganisatie FAO werd vorig jaar 89,5 procent van de wereldwijde commerciële visbestanden overbevist of volledig bevist.” En op de Noordzee gaat het met enkele commerciële vissoorten goed maar met bijvoorbeeld haaien en roggen niet.

De keurmerken MSC en ASC zijn onafhankelijk en worden juist gewaardeerd om hun betrouwbaarheid, aldus de woordvoerder.