Je hersenen zetten een irritant deuntje op de repeatstand, en jij kunt de uitknop niet vinden. Nooit meegemaakt? Grote kans dat je dan geen muzikant bent en ook geen vrouw, want bij hen komt het extra vaak voor. Zo’n wijsje kan van alles zijn: van een lied op de radio of een couplet van het Wilhelmus tot het Halleluja-koor uit Händels ”Messiah”. Het komt zo vaak voor dat de aandoening zelfs een officiële naam heeft gekregen: ”brain itch”. En het liedje zelf wordt oorwurm genoemd.

Hoe komt zo’n oorwurm in je hersenen terecht? Diverse wetenschappers buigen zich al jarenlang over deze vraag.

Het Psychologie Magazine stelde in 2005 dat het muzikale geheugen in je hersenen wordt geactiveerd als je een bekend liedje hoort. Zodra je de melodie gehoord hebt, blijft ze in je hoofd hangen. En daar kom je niet zomaar vanaf.

Anderen haken hierop in. Zij stellen dat alle oorwurmen een afwijking in de muziek hebben. Door die afwijking kunnen je hersenen de klank of het ritme niet meteen verwerken. Al de tijd die ze hiervoor nodig hebben, blijf jij het liedje horen.

Als derde verklaring wordt aangevoerd dat een oorwurm een signaal zou zijn dat je tijd moet nemen voor ontspanning. De brain itch komt vooral voor als je je te druk maakt. Je hersenen gaan jouw aandacht op de oorwurm richten, zodat je afgeschermd wordt van prikkels van de buitenwereld en je hersenen tot rust kunnen komen.

Waar de oorwurm precies vandaan komt, is dus niet helemaal duidelijk. Wil je er toch van afkomen? Dan zijn er meerdere opties: negeren, toegeven of verdringen.

Negeren lijkt eenvoudig: gewoon wachten tot het vanzelf verdwijnt. Maar het is vaak moeilijk om niet toe te geven. Je begint al snel mee te galmen, te fluiten, te neuriën of op de tafel te tikken. Tot ergernis van je omgeving.

Is negeren geen optie en werkt toegeven ook niet? Dan kun je actief aan de slag gaan met het liedje. Blijft de melodie in je hoofd omdat je de tekst niet kent? Zoek die dan op, zodat je hersenen het liedje ‘uit kunnen spelen’.

Nog geen succes? Dan kun je altijd nog proberen om het liedje te verdringen met andere muziek. Een onbekend klassiek nummer, bijvoorbeeld. Met de nadruk op onbekend: anders is het gevaar groot, dat dit nieuwe nummer in je hoofd zal blijven zingen. En dat was nu net niet de bedoeling.