Waarom déze benaming voor het zeedier? Sommige dingen lijken erg onlogisch. Zo ook de herkomst van de naam van de walvis.
Allereerst leeft het dier niet op de wal. De kolossale beesten zijn juist wonderlijk goed uitgerust voor het leven in het water. Zo kunnen sommige van de oceaanreuzen tot enkele uren onder water blijven en vele kilometers diep duiken. Het dier leeft zelfs geen seconde op het land. Vanwaar dan 'wal'vis?
Daarnaast zijn de dieren ook helemaal geen vissen, maar zoogdieren. Vissen hebben kraakbeen, zoogdieren botten. Vissen ademen via kieuwen, zoogdieren met hun longen. De verschillen zijn legio. Het achtervoegsel "vis" lijkt dus gewoon onjuist.
Arthur Oosterbaan, conservator bij Ecomare weet het antwoord op het raadsel van de naamgeving van de walvis. "Het "wal" in het Nederlands is een verbastering van het oudgermaanse woord hval. In het Zweeds, Deens en Noors wordt de walvis nog steeds zo genoemd."
De betekenis van hval is volgens Oosterbaan: wiel. "Een walvis een wiel? Dat lijkt vreemd, maar is toch logisch. Ik heb met eigen ogen vele walvissen gezien. Toen begreep ik ook waarom een walvis een 'wiel' werd genoemd."
Oosterbaan legt uit: "Een adem happende walvis maakt aan het wateroppervlak een draaiende beweging. Het lijkt op die manier net een wentelend wiel."
En hoe zit het met de toevoeging 'vis'? "Die is gewoon fout", zegt Oosterbaan. "Dat is er in het verleden door de Nederlanders aangeplakt. Vroeger was alles wat in de zee zwom vis. In andere talen hebben ze deze fout niet gemaakt. Het Engels heeft het bijvoorbeeld gewoon over whale."
Walvis? Nee, die naam kennen we voortaan niet meer. Nu zeggen we: "Kijk, daar duikt een wiel."
