Nico, Theo en Gerjanne (allen 16 jaar) slenteren in de eerste pauze langs het grasveld, pratend over de les Latijn die ze net achter de rug hebben. De vwo’ers weten wel wie Van Lodenstein was. „Een predikant en een dichter.” Nico weet waarom de school naar hem vernoemd is. „Wat we over aardse dingen leren, is niet het belangrijkste, vond Van Lodenstein. Hier kunnen we het geluk niet vinden, maar in de hemel.” Gerjanne knikt instemmend. „Hij maakte het gedicht ”Het hoofd omhoog, het hart naar boven, hier beneden is het niet”.”
Wie Van Lodenstein was? Een groep eersteklassers moet er serieus over nadenken. „Een mens”, roept de een. Ja, dat is wel helder. Maar wat voor mens? „De oprichter van onze school”, zegt een ander. „Nee joh”, reageert zijn klasgenoot, „dat was ds. Van Haaren.” Om er ietwat onzeker aan toe te voegen: „Toch?”
Waar staat de J eigenlijk voor in de naam J. van Lodenstein? Na wat voor de hand liggende suggesties als Johannes en Joost, komt een groepje havo’ers er toch uit: „Jodocus. Hij deed iets voor de armen”, meent een van hen. „Hij was meer dan alleen predikant”, weet een ander.
Berdine de With (16) uit Driebergen en Corinda Barten (16) uit Woudenberg horen alle opmerkingen aan. „Ik moet zeggen dat sommigen best veel weten”, erkent Berdine. De meiden lopen niet zomaar mee tijdens het interviewrondje op het plein. Ze verdiepen zich al weken in Jodocus van Lodenstein, voor hun profielwerkstuk (pws).
„We zaten in de kerk, toen onze predikant iets citeerde van ds. Van Lodenstein. Toen zei mijn zus: Waarom doe je daar je pws niet over? Dat was een gouden tip”, aldus Berdine in de kantine van de school. Corinda vult aan. „We zitten al vijf jaar op deze school, dan is het best apart dat we niet eens weten wie Van Lodenstein was.”
Daar komt nu verandering in. Sterker nog, de twee havo’ers worstelen zich door stapels boeken die de predikant schreef. Preken, levensbeschrijvingen, en natuurlijk de bekende dichtbundel ”Uyt-spanningen”. „Het is wel erg moeilijk, je moet er goed voor gaan zitten”, vindt Corinda.
Wat is het doel van het onderzoek? Berdine: „We gaan de identiteit van Van Lodenstein boven water halen en bekijken of die nog steeds op school te vinden is. En of er verschuivingen zijn opgetreden.”
In elk pws moet een praktische component zitten. Hoe vullen de meiden dat in? „We gaan een lesbrief maken voor eersteklassers. Die krijgen de brief als ze hier op school komen. Dan kan straks niemand meer zeggen: „Ds. Van Lodenstein? Nooit van gehoord.””
Puntuit gaat langs bij alle zeven reformatorische scholen voor voortgezet onderwijs in een zoektocht naar het verhaal achter de naam van de school. Waarom heet de school zo? En weten leerlingen wat de naam betekent? Volgende week het laatste deel: de Jacobus Fruytier scholengemeenschap in Apeldoorn. >>puntuit.nl/schoolnaam voor een videoreportage.
Jodocus van Lodenstein
Jodocus van Lodenstein (1620-1677) was een predikant en dichter.
- Kwam uit een regentengeslacht in Delft.
- Studeerde theologie in Utrecht, kreeg college van de theoloog Gisbertus Voetius en ging later naar de Universiteit van Franeker.
- Nam in 1644 het beroep aan naar Zoetermeer en Zegwaart, ging in 1650 naar Sluis en stond vanaf 1653 in Utrecht.
- Schreef de bekende dichtbundel ”Uyt-spanningen”.
- Onder zijn vrienden waren Anna Maria van Schurman (een bekende dichteres en kunstenares) en Jacobus Koelman (predikant en schrijver).
- Het Van Lodenstein College (Amersfoort, Barneveld, Hoevelaken en Kesteren) is naar hem vernoemd.