De komst van de smartphone veranderde de scholengemeenschap –zeven vestigingen– ingrijpend. „Wij hebben een andere school gekregen”, zei een conciërge tegen de bestuurder Jan Bakker. Tegenwoordig staat in de pauze de tafeltennis- en voetbaltafel dichtgeklapt aan de kant, terwijl er nog niet eens heel lang geleden bijna om werd gevochten. Pauzes worden massaal voorovergebogen over een schermpje doorgebracht. Docenten klagen erover dat leerlingen slechter zijn gaan lezen, een minimale spanningsboog hebben en eigenlijk vinden dat een les zonder een YouTubefilmpje geen les is. In broekzak of tas brandt het mobieltje. Het is hoog tijd dat het roer omgaat, vindt Bakker.
Waarom?
„De smartphone brengt geestelijke onreinheid. Onze leerlingen worden overspoeld met foute muziek, sport, seks en geweld. Verder zorgt de telefoon voor mentale onrust doordat leerlingen voortdurend prikkels krijgen die afleiden van leren. Ook werkt het mobieltje asociaal gedrag in de hand. In plaats van op elkaar betrokken te zijn en gesprekken te voeren, staren ze op een schermpje.
Directie en afdelingshoofden hebben zich hier langdurig op bezonnen en we vinden dat we een dam moeten opwerpen. We willen de rust terug in de school.”
De Gomarus scholengemeenschap verbiedt ook mobieltjes op school maar zonder kluisjes. Was dat een optie?
„Nee. Als leerlingen de telefoon bij zich hebben, blijft telkens de prikkel om dat ding te pakken. Wij willen die verleiding wegnemen.”
De smartphone bestaat al twaalf jaar. Waarom nu pas een verbod?
„Het is voortschrijdend inzicht. Roken bestond ook al heel lang en toch is er uiteindelijk een sterke antirookcampagne ontstaan. De opkomst van de smartphone is sluipenderwijs gegaan waarvan we de desastreuze gevolgen niet meteen hebben onderkend.”
In een deze week verstuurd schrijven aan ouders spreekt Bakker over schuld. „Moeten we als school, gezin en kerk niet gezamenlijk belijden dat we hier niet waakzaam genoeg zijn geweest?” In de brief vraagt de bestuurder ouders onder meer de maatregel te steunen.
U suggereert dat het huidige beleid zondig is geweest. Dan móét dat toch worden veranderd, ongeacht wat ouders ervan vinden?
„In de brief stel ik de vraag. Die vraag moet door ons als school worden beantwoord, maar ook door kerkenraden en ouders. Wíj vinden het niet verantwoord om het huidige beleid voort te zetten. Maar als ouders ons niet ondersteunen, heeft ingrijpen geen zin. Als we een regel invoeren, moeten we die ook kunnen handhaven.”
Sommige scholen geven de smartphone een plaats in het onderwijs. Hoe wilt u daar mee omgaan?
„In plaats van de smartphone kan een tablet of laptop worden gebruikt. Indien nodig stellen wij die als school beschikbaar.”
Er zullen ouders zijn die zeggen: Help scholieren die smartphone goed te gebruiken.
„Wij geloven niet meer in begeleide confrontatie. Om leerlingen te helpen om verantwoorde afwegingen te maken, gaan wij wel meer aan mediaeducatie doen.”
Hoeveel reacties op uw brief heeft u inmiddels gehad?
„Tientallen. Ouders van leerlingen die op reformatorische school elders in het land zitten, mailden dat ze hopen dat hun school deze maatregel gaat overnemen. Ook uit seculiere hoek hoorde ik dergelijke wensen. Negatieve geluiden –ronduit bagger– kreeg ik ook, maar die voerden niet de boventoon. Een door de PZC geïnitieerde online-enquête leerde dat 70 procent van de 30.000 respondenten wel wat in een smartphoneverbod op school ziet.”
Wanneer gaat wat u betreft de maatregel in?
„De ouders krijgen tot 5 juli om op de brief te reageren. Direct na de zomervakantie evalueren we de reacties en nemen we een besluit.”
School mag telefoon verbieden
„Alle reformatorische middelbare scholen voeren een ontmoedigingsbegeleid rondom smartphones.” Dat zegt H. P. W. Klaassen, directeur van het Van Lodenstein College. „Maar de ene school is daar strakker in dan de andere.”
De regels rondom smart phonegebruik zijn op het Van Lodenstein College per vestiging verschillend. „Op de ene locatie moeten scholieren bij binnenkomst hun smartphone in een soort map stoppen. Op een andere school mogen leerlingen hun mobiel bij zich houden, maar mag deze niet zichtbaar zijn.”
Een school mag een smartphoneverbod invoeren, zegt Peter Kager van juridisch adviesbureau ICTRecht in Amsterdam. „Maar dat moet wel worden vastgelegd in het schoolreglement en daarbij heeft de medezeggenschapsraad instemmingsbevoegdheid.” Scholen mogen bij overtreding van de regels ook mobieltjes innemen, aldus de jurist. „Mits die aan het eind van de schooldag wordt teruggeven.”