Subthema 'y-files'

De kloof wordt groter. Christelijke schrijvers, uitgevers, boekhandelaren en lezers vormen een gesloten circuit. De literaire machthebbers van Nederland -ver weg aan de Amsterdamse grachtengordel- weten nauwelijks van hun bestaan. Wordt er ooit nog een brug tussen die twee werelden geslagen? Kunnen christelijke romanschrijvers zich meten met hun seculiere vakbroeders? Of maakt hun christendom het per definitie onmogelijk dat ze een modern lezerspubliek aanspreken? Is er op de drempel van de 21e eeuw nog plaats voor een bijbelse moraal in een literair verhaal?

Het spannende boek rukt op. De thriller vervangt de streekroman, óók in de christelijke boekhandel. LaHaye & Jenkins, Peretti en Alcorn zetten de trend, in hun kielzog volgden tal van andere schrijvers. Logisch gevolg is dat de christelijke boekhandel voor de derde keer een eigen variant van de Maand van het Spannende Boek kent. Juni brengt een promotiecampagne voor zes nieuwe en twaalf wat minder recente thrillers en detectives uit het fonds van diverse christelijke uitgevers. De publicatie van een speciaal geschenkboekje is dit jaar echter op het laatste moment afgelast.

Boerderijen zijn in Nederland een stukje gekoesterd erfgoed. Bijna niemand woont nog op een boerderij, bijna iedereen heeft zijn herinneringen aan de hoeve van vader of grootvader, oom of achterneef. Schrijvers niet uitgezonderd. Ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek schetsen beroemdheden als Voskuil en Rosenboom, Kopland en Matsier hun persoonlijke beeld van het landleven. Eén ding hebben ze gemeen: ze kijken met de ogen van de buitenstaander. De boer zelf doet er het zwijgen toe.

Lering mag weer in kinderboeken, mits die verpakt wordt in een aansprekend verhaal. De educatieve uitgeverij Maretak brengt spannende verhalen op de markt "die je laten nadenken over jezelf en anderen."

Wie nadenkt over moderne literatuur, doet er goed aan oog te hebben voor het geheel van de cultuur. De Vlaming Marcel Janssens is een letterkundige die niet alleen graag leest, maar ook breed om zich heen kijkt en allerlei cultuuruitingen verbindt met romans en gedichten. Zijn nieuwe boek "De L van lezen. Essays over hedendaagse literatuur" is breed van opzet en onderhoudend geschreven.

Sappige anekdotes over schrijvers en uitgevers, over boeken en lezers. De pocket "Literaire smaakmakers", geschreven door Ed van Eeden, staat er vol mee. Eén ding is jammer: slechts de Amsterdamse grachtengordel komt in beeld. Reden om op deze pagina de seculiere uitgeverswereld te vergelijken met de christelijke. Hoewel thema's en genres soms ver uiteenlopen, blijken schrijvers en uitgevers aan beide zijden van de grens weinig te verschillen: slim, aardig, doortrapt, naïef, zakelijk, idealistisch. Kortom: menselijk.

"Er is veel goeds geschreven in de periode van Homerus tot de val van Rome, evenals een enorme hoeveelheid rommel. Maar tussen die goede dingen zit aardig wat dat heel goed is. En een handvol teksten uit die periode behoort tot het allerbeste wat er ooit geschreven is." Dit is dé reden om literatuur uit de Oudheid te lezen volgens Ilja Pfeijffer in "De Antieken, een korte literatuurgeschiedenis".

Als men het voorwoord van "Spiegel van de Griekse poëzie" leest, krijgt men een goede indruk van de beperking die een bloemlezing van de Griekse poëzie met zich meebrengt. Van een schitterende schatkamer krijgt de gebruiker van dit boek slechts een glimp te zien, schrijven de auteurs. Dit is natuurlijk onvermijdelijk, als je een traditie van bijna dertig eeuwen wilt samenvatten. Een groter probleem lijkt mij, dat een vertaling het origineel nooit kan vervangen. Omdat slechts weinigen echter klassiek of modern Grieks kunnen lezen, moet men met een vertaling volstaan. Toch is deze bloemlezing ondanks deze beperkingen een waardevol bezit.

Wat beweegt een gerenommeerd uitgever als Meulenhoff om een fors aantal recensies van één criticus te bundelen en voor 35 gulden op de markt te brengen? Is er publiek dat werkelijk benieuwd is naar de mening van een recensent over Ovidius, Aischylos, Herodotus, Plato, Pindaros en vele andere klassieke auteurs? De auteur van "Boeken die ertoe doen. ", Piet Gerbrandy, doet behoorlijk laatdunkend over de huidige belangstelling voor de klassieken.

Ze zien er alledrie prachtig uit en ze zijn indrukwekkend mooi, de drie pockets (herdrukken van uitgaven uit 1950, 1961 en 1978) uit de alleszins betaalbare reeks van De Groot Goudriaan. In "De vierde koning" van Edzard Schaper volgt een kleine Russische koning de ster van Christus' geboorte, in "Nacht vol onrust" van Albrecht Goes maakt een legerpredikant in korte tijd enkele diep tragische gebeurtenissen mee en in het wat lichtvoetiger "Soumchi" van Amos Oz staat een schooljongen uit Jeruzalem centraal.