Subthema 'y-files'

Het twintigste deel van de reeks "Uitgelezen" is uit. In dertig jaar twintig delen, met in elk deel zo'n tien tot vijftien schrijversportretten: dat is geen geringe prestatie. Scholieren in het voortgezet onderwijs en deelnemers aan literaire leeskringen maakten en maken er veel gebruik van. Bibliotheekmedewerkers kunnen dat voluit bevestigen. Zo bezien voorziet de reeks al tientallen jaren in een behoefte.

Spannende verhalen bezitten veel kracht. Ze kunnen een boosaardige sultan weerhouden van moord. Maar kan literatuur ook de kloof tussen oosterse en westerse culturen overbruggen, of wellicht een rol spelen in vredesprocessen? Een prangende vraag, opgeworpen tijdens de Frankfurter Buchmesse vorige week, waar de Arabische wereld als gastland optrad.

De Griffel der Griffels voor het allerbeste kinderboek van de afgelopen halve eeuw ging gisteren naar Tonke Dragt. Niet zonder lovende woorden voor de andere genomineerden trouwens: Els Pelgrom, Paul Biegel, Thea Beckman en Guus Kuijer. Stuk voor stuk grote namen in de wereld van de kinderliteratuur. Maar hoe komt het dat op dat lijstje van kanshebbers geen enkele christenschrijver stond, sterker, dat in alle vijftig jaar van het bestaan van de Gouden en Zilveren Griffel slechts één boek van een christenschrijver zo'n prijs in de wacht wist te slepen?

Zelden hebben uitgevers zich zo vol overgave meester gemaakt van een boekenweekthema als dit najaar. Aan "Spiegel van de Lage Landen. Boeken over onze geschiedenis" valt blijkbaar veel eer te behalen. Herdrukken van klassiekers en splinternieuwe boeken over alle aspecten van het vaderlandse verleden domineerden de halfjaarlijkse beurs Vers voor de Pers die maandag in Amsterdam werd gehouden. Van "Het einde van Johan van Oldenbarnevelt, beschreven door zijn knecht Jan Francken" in een hertaling van Thomas Rosenboom (Athenaeum - Polak & Van Gennep) tot "Erasmus en het poldermodel" van Herman Pleij (Bert Bakker). De Boekenweek wordt volgend jaar gehouden van 9 tot en met 19 maart, voor de zeventigste keer.

"Wij beschouwen de kinderlectuur niet als een zaak van bloot amusement, maar als bouwsel voor 't leven. Wie alleen naar vermaak, ontspanning vraagt, zal anders oordelen dan wie het gemoed en het verstand wil verrijken." Deze programmatische uitspraak uit 1925 van J. P. Tazelaar, bestuurslid van de gereformeerde zondagsschoolvereniging Jachin, leverde de titel van de studiedag "Bouwsel voor 't leven" op 13 november 2002 aan de Vrije Universiteit.

Geen genre roept zo veel weemoedige en behaaglijke herinneringen op als dat van het kinderboek. Alleen daarom al is het een genot om te bladeren in een nieuw naslagwerk op dit gebied: "Encyclopedie van de jeugdliteratuur".

Drie spannende jeugdboeken over geheimen, onraad en strijd verschenen bij uitgeverij Koster in Barneveld. Wat kan een meisje het moeilijk hebben als ze wordt bedreigd. Wat is het vervelend als je een hondje wilt, maar je ouders verbieden het. Wat naar voor een jongen als zijn toekomstplannen niet overeenkomen met de ideeën die zijn vader daarover heeft. In boeken wordt heel wat strijd gestreden. Maar meestal loopt het goed af.

Tijdens de boekenweek staat de Franse literatuur in het middelpunt van de aandacht. Een goede reden voor uitgevers om met vertalingen te komen van beroemde Franse literatuur. Klassieke Franse titels, zoals van Balzac, Stendhal, Alain-Fournier en anderen liggen klaar in de boekhandel, wachtend op de liefhebbers van de schone letteren...TKST: Er gaat een grote fascinatie uit van de Franse literatuur. Althans, als je daarvoor gevoelig bent. De namen die opduiken bij een globale blik op de ontwikkeling van de Franse literatuur zijn vaak namen van auteurs met een brede uitstraling, met een Europese invloed. Denk bijvoorbeeld aan de zestiende-eeuwer Rabelais, aan de zeventiende-eeuwer Racine, aan de achttiende-eeuwers Voltaire en Montesquieu, aan grote negentiende-eeuwers als Balzac, Stendhal, Flaubert, Zola, Baudelaire, Rimbaud en Mallarmé. In de twintigste eeuw zouden Proust, Saint-Exupéry, Claudel, Gide, Malraux, Mauriac, Greene, Bernanos, Yourcenar, Camus en vele anderen van zich doen spreken.

Na de bundel met zomerverhalen heeft uitgeverij Kok wederom een bundel verhalen van talentvolle schrijvers uitgebracht, met de verrassende ondertitel: "eigentijdse winterverhalen". Het zijn verhalen van mensen die in de meeste gevallen wel iets met schrijven hebben. Maar slechts een enkeling heeft een roman voortgebracht.

De Goudse historicus Paul H. A. M. Abels ontrafelde de raadsels van een merkwaardige zestiende-eeuwer: Pibo Ovittius van Abbema, een zwerver die eerst als medicus, daarna als pastoor en tot slot als dominee in zijn levensonderhoud voorziet. Vrijwel iedereen weet hij te bedotten, geïnspireerd door de "Metamorphosen" van de klassieke auteur Ovidius.