ROCKANJE - In het christelijke weeshuis van Ezbet el-Nakhl huilden de kinderen toen de Nederlanders vertrokkenen. Reinier van Eijsden ziet het nog voor zich. Hij en vele anderen die via de stichting Dienstverlening Jongeren Wereldwijd (DJW) hun vakantie besteed hebben om de naaste ver weg te helpen, hebben hun hart een beetje verloren aan het gastland. Dikke fotoboeken illustreren dat. Herhaalde reizen bewijzen het.

Reinier van Eijsden maakte al vele trips via het van huis uit christelijk gereformeerde DJW. Hij is er inmiddels zelf bestuurslid van. De DJW-reizen laten zich uitstekend omschrijven als ”meer dan een snoepreisje”. Het is een crossculturele uitstap, waarbij in de keuken van een christelijke gemeente overzee gekeken wordt. Botswana, Venda, KwaNdebele en Egypte zijn geliefde reisdoelen.

Van Eijsden, in het dagelijks leven beleidsmedewerker van de gemeente Westvoorne, is een van de jaarlijks vijftig jongeren die via deze stichting de grens overtrekken. „Het is ons doel om jongeren te stimuleren andere christelijke gemeenten in het buitenland te leren kennen en hun ervaringen mee terug te nemen naar de thuisgemeente. We willen jongeren tussen de 16 en 24 jaar in contact te brengen met medechristenen op het zendingsveld.”

Werving heeft vooral plaats door enthousiaste verhalen. Van Eijsden maakte zijn laatste reizen in een gezelschap dat varieerde van oud gereformeerden tot en met gereformeerd vrijgemaakten. „De reizen hebben een dubbele insteek”, zegt hij. „Enerzijds is het een gezellige jongerenvakantie. Anderzijds steken we de handen in dienstbetoon uit de mouwen en leren we tegelijk iets van een christelijke traditie elders.”

Reinier van Eijsden, financieel specialist, voegt er direct aan toe dat als je een nuchtere kosten-batenanalyse maakt, deze zakelijk gezien niet altijd positief uitvalt. „Wat dat betreft kun je sommige dingen beter laten doen door lokale aannemers.”

Reisverslagen laten echter zien dat er meer is dan nuchtere analyse. De enkele weken dat Van Eijsden met zijn groep in een Egyptisch weeshuis hielp om een speeltuin in orde te maken, zal hij nooit meer vergeten. „Er groeide zo’n band met de kinderen dat er tranen vloeiden toen we weggingen. En je zult mij niet horen zeggen dat wij het er ook niet moeilijk mee hadden.”

De vier weken kostten, inclusief vliegreis, vervoer en maaltijden, ongeveer 750 euro. Daar zitten ook de uitstapjes bij, zoals tochten bij avond over de Nijl met een echte feloek en een bezoek aan de piramiden. Foto’s laten een gladde Nijl zien met een rode ondergaande zon tegen het silhouet van karakteristieke palmbomen. De dames moeten het in verband met de islamitische leefregels voor lief nemen dat ze bij het zwemmen in zee een korte broek en een T-shirt over hun zwemkleren moeten aantrekken.

Voor een reis naar Egypte komt heel wat kijken. Er is een extra instructiedag, omdat iemands gedrag in een islamitisch land bepalend is. Te westerse kleding voor mannen en vrouwen is al snel een steen des aanstoots. „Jongens kunnen daar echt alleen maar in een lange broek lopen en vrouwen moeten er fatsoenlijk uitzien. Soms echter zijn wapperende rokken niet echt het toppunt van functionaliteit. Neem een verfklus. In zo’n geval komt er werkkleding op de proppen die de zedigheidstoets van de oosterse cultuur ruimschoots kan doorstaan. Tijdens de voorbereidingsdagen krijgen de jongelui vaak al een band met elkaar. De laatste tijd gaan er overigens meer meisjes dan jongens mee.”

Het is de kunst op zulke reizen zo weinig mogelijk bagage mee te nemen. Dan kunnen er tenminste veel hulpgoederen mee. Soms gaan er rolstoelen mee, of speelgoed voor de kinderen. „De meeste artikelen die we dagelijks nodig hebben zijn daar echter veel goedkoper. Behalve echte Nederlandse koffie, want die is niet te koop in Egypte. Dus gaan er altijd een paar pakken DE mee in de koffer.”

In Egypte is er via de christelijke gereformeerde deputaten hulpverlening een relatie tot stand gebracht met koptische christenen van orthodoxe en evangelische signatuur. De Orthodoxe Kerk is de oude en verreweg grootste kerk in Egypte. De Evangelische kopten staan in een protestantse traditie, zegt Reinier. „Deze christenen ervaren zowel moeilijkheden als mogelijkheden. Er is een zekere vrijheid, maar af en toe nemen de spanningen toe en merken ze dat zij als minderheid het onderspit moeten delven en de klappen krijgen.”

De DJW-jongeren leren wat het dagelijks leven in Egypte inhoudt. Ze zorgen zelf voor het eten. „We plunderen ook wel eens een McDonald’s, maar het eten van lokale kost zoals kosheri -voor 30 eurocent per persoon een warme hap- heeft toch de voorkeur.”

Nederlanders blijken zeer geïnteresseerd in het religieuze leven van de kopten. „We hebben er zelfs een bruiloft meegemaakt. En op zondag zijn we met z’n allen naar de kerk geweest. De vertaalinstallatie was technisch dan wel niet perfect, we konden het vertaalde Engels in elk geval niet helemaal volgen, het was toch een goede dienst. Ondanks een heel andere liturgie klonk de kern van de bijbelse boodschap door. De elementen zonde, schuld en genade waren duidelijk aanwezig en de noodzaak van bekering werd niet onder stoelen of banken gestoken.”

De jongeren zijn een paar keer naar een woensdagavonddienst in de grote koptische kerk van Caïro geweest. „Het hoofd van de kerk, Shenouda, houdt daar een soort bijbellezing. Daaraan voorafgaand is er altijd een vragenuurtje. De vragen zijn heel praktisch. Shenouda moest bij voorbeeld een keer de vraag beantwoorden hoe lang een weduwnaar moet wachten met hertrouwen. Zo zie je wat er leeft onder Egyptische christenen.”

Opmerkelijk vonden de Nederlanders het dat Zuid-Egyptische christenen Shenouda de vraag stelden of het besnijden van vrouwen toegestaan is. „Dat leeft nog sterk in Afrika. Shenouda zei dat het echt niet mocht. Maar in de praktijk blijkt het ook onder christenen gangbaar. Besnijden is moeilijk uit te bannen.”

Ieder jaar vertrekken kerkelijke jongeren naar het buitenland om in hun vakantie verre naasten de helpende hand te bieden. In een zesdelige serie vertellen ze over hun ervaringen. Volgende week donderdag deel 5.