Het kanaal krijgt een lengte van bijna 50 kilometer, wordt 150 meter breed, en komt ten westen van de miljoenenstad te liggen. Het moet klaar zijn in 2023, het jaar dat de republiek Turkije haar honderdjarig bestaan viert.
De Bosporus is de drukste zeestraat ter wereld met jaarlijks zo’n 50.000 passages. De wachttijd voor schepen om door de Bosporus te varen, kan oplopen tot weken: de zeestraat is smal en om veiligheidsredenen is er nooit tweerichtingsverkeer. De nieuwe vaargeul zou dagelijks 160 schepen kunnen verwerken, dus ruim vijfduizend meer per jaar.
De reacties op het project zijn niet onverdeeld positief. Deskundigen zijn bang dat het de groei van Istanbul, nu 16 miljoen inwoners, zal stimuleren tot misschien wel 30 miljoen mensen; zeker in combinatie met een ander groot project: een derde brug over de Bosporus.
Beide projecten brengen bovendien ‘de longen van Istanbul’ in gevaar: de bossen ten noorden en westen van de stad zouden er deels voor moeten worden gekapt. Ook over de veiligheid maken deskundigen zich zorgen: Istanbul ligt op een breuklijn en het is de vraag in hoeverre het kanaal aardbevingsbestendig kan worden gemaakt.
De kosten en de financiering van de vaarweg zijn vooralsnog in nevelen gehuld, maar aannemelijk is dat het project zowel door de overheid als privaat gefinancierd wordt. De premier kondigde het project jaren geleden al vaag aan: hij sprak over een „gek plan” dat hij had en dat hij het zou aankondigen als de tijd er rijp voor was. Oppositieleider Kilicdaroglu zei woensdag: „Wat dit land nodig heeft, zijn geen gekke leiders maar leiders die nadenken.”
