Ik woonde destijds pal boven een breuklijn. Hoewel vrijwel alles wat ik bezat kapot was en de muren vol zaten met scheuren, was ik gezegend. Mijn huis wist de woede van de aarde te overleven. Ik leef daarom nog.
Verscheidene van mijn buren waren minder gelukkig en ik zag die dag veel ellende. Een groot aantal mensen in mijn wijk verloor het leven, nog meer verloren hun woning en hun hele hebben en houden.
Vaak was de ellende totaal niet te bevatten. Een baby’tje bij mij in de buurt overleed in een flatgebouw waar totaal geen schade was. Geen scheurtje te bekennen, geen tegeltje van de muur. Maar haar wiegje stond onder de televisie. Door de aardbeving kwam die boven op haar hoofdje terecht en aan haar korte leven kwam abrupt een einde.
Soms sloeg de misère zo toe dat het voor je gevoel bizarre vormen aannam. Een gezin bij mij in de buurt verloor zijn huis, maar overleefde de ramp. Ze waren dolblij dat hun zoon ver weg in Nieuw-Zeeland zat zodat hij de aarbeving gelukkig had gemist.
Vanzelfsprekend reisde hij onmiddellijk terug naar Japan om te helpen de schaarse bezittingen uit het ouderlijk huis te halen. Terwijl hij iets uit de puinhopen naar de auto bracht, reed een automobilist hem omver. Hij overleed vrijwel direct.
Ik zag ook wonderen. Eén daarvan gebeurde pal achter mijn eigen woning. Waar eens het huis van mijn achterbuurvrouw stond, lag enkel nog maar een grote chaotische puinhoop. Van onder deze berg puin klonk de benauwde stem van onze bejaarde buurvrouw.
Bang dat de brokstukken van haar ingestorte huis haar zouden verbrijzelen, groeven we heel voorzichtig van boven af een gat naar haar toe. Na uren graven kwam deze kwetsbare vrouw uiteindelijk vrijwel zonder kleerscheuren uit de ruïne tevoorschijn.
Elk jaar in januari komen al deze herinneringen als moerasgas naar boven borrelen. Ze zijn heel pijnlijk en januari is daardoor een maand geworden die ik niet graag tegemoetzie. Maar omdat het dit jaar de vijftiende herdenking was, had ik besloten om op 17 januari de officiële ceremonie bij te wonen.
Enkele dagen voor de herdenking werd Haïti plotseling getroffen door een aardbeving die niet zo zwaar was als die van Kobe maar met een veelvoud aan slachtoffers. Het nieuws toonde ineens dag na dag taferelen die mij maar al te bekend waren.
tekst Kjeld Duits, beeld EPA
