President Michelle Bachelet sprak over een van de grootste tragedies voor haar land, vijftig jaar na de aardbeving van mei 1960 met enkele duizenden doden. „De kracht van de natuur heeft ons zwaar getroffen", aldus Bachelet. Volgens haar worden steeds meer personen als vermist gemeld. Zo'n twee miljoen mensen raakten dakloos.
Kort na de ramp toonden de Chileense autoriteiten zich nog optimistisch. Maar nadat informatie uit getroffen gebieden geleidelijk kwam binnendruppelen, werd de ware omvang van de gevolgen duidelijk. De tsunami die op de aardbeving volgde, blijkt een grotere tol te hebben geëist dan aanvankelijk was verwacht.
Een deel van de kust werd verwoest door vloedgolven. Alleen al in de kustplaatsen Pelluhue en Constitucion zouden zeker 350 mensen om het leven zijn gekomen. In de stad Talcahuano werden golven van ruim 2 meter gemeten. Op de Chileense Juan Fernandezeilanden vielen naar verluidt ook meerdere doden.
De zware aardbeving met een kracht van 8,8 op de schaal van Richter begon om 03.34 uur lokale tijd, duurde ongeveer anderhalve minuut en werd gevolgd door tientallen naschokken. Het epicentrum lag op een diepte van tientallen kilometers onder de zeebodem bij het midden van Chili.
In steden die dicht bij het epicentrum lagen, zoals Concepcion, is de schade aanzienlijk. Vooral oudere gebouwen stortten in. De meeste moderne gebouwen, die aan strenge normen voldoen, bleven staan. Een deel raakte wel beschadigd.
In de hele regio begaven viaducten en bruggen het. Verder vielen telefoon- en elektriciteitsverbindingen uit. De internationale luchthaven bij de hoofdstad Santiago moest worden gesloten. De stad zelf, op ruim 300 kilometer van het epicentrum, werd ook getroffen. Volgens een eerste schatting bedraagt de totale schade 15 tot 30 miljard dollar.
In Conception zouden zondag nog tientallen mensen vastzitten onder een ingestort flatgebouw. In de stad en elders kwam het ook tot plunderingen van winkels. Op beelden die een Chileense televisiezender uitzond, was te zien hoe mensen warenhuizen verlieten met gestolen voedsel, wasmachines en televisies.
Voor de zwaarst getroffen gebieden werd de noodtoestand uitgeroepen „ten einde de openbare orde te verzekeren en de distributie van de hulp te versnellen", aldus president Bachelet. Zij maande tot kalmte.
De gevolgen van de zeebeving voor andere landen in en aan de Grote Oceaan bleven beperkt. Het internationale tsunamiwaarschuwingscentrum voor de Grote Oceaan had meteen na de aardbeving alarm geslagen. Maar waarschijnlijk omdat de aardbeving zo diep plaatsvond, ontstonden er behalve in Chili zelf nergens verwoestende vloedgolven.
De autoriteiten van onder meer Frans-Polynesië, Nieuw-Zeeland, Australië, Hawaii en Rusland lieten bewoners van laaggelegen gebieden uit voorzorg evacueren. In Japan moesten honderdduizenden bewoners kustgebieden verlaten. Hier en daar ontstonden overstromingen, maar berichten over grote schade of slachtoffers bleven uit.
tekst ANP, beeld EPA