Het gaat om de eilanden die Japan Senkaku noemt en China Diaoyu. Ze zijn nu eigendom van Japanse particulieren. Het is niet bekendgemaakt hoeveel de Japanse regering voor de eilanden wil betalen. In Japanse media werd eerder een bedrag genoemd van ruim 2 miljard yen (ruim 20 miljoen euro).
China uitte dreigende taal toen het besluit bekend werd. Premier Wen Jiabao liet weten dat China nooit zal toestaan dat Japan de eilanden koopt. President Hu Jintao zei eerder al dat het kopen van de eilanden „illegaal en onjuist” zou zijn. „China zal vastberaden zijn soevereiniteit bewaken. Japan moet zich de ernst van de situatie realiseren en niet de verkeerde beslissing nemen”.
Japan claimde de onbewoonde eilanden al in 1895, maar China eist ze op met het argument dat ze historisch gezien bij de Volksrepubliek horen. De eilandjes, die onder Japans bestuur staan, worden overigens ook geclaimd door Taiwan.
De spanningen om de eilanden lopen telkens opnieuw op. Vorige maand zorgden activisten uit zowel China als Japan voor ophef door op de eilanden aan land te gaan en de grond te claimen. De actie van de Japanse activisten leidde in Peking en andere Chinese steden tot straatprotesten, waarbij Japanse winkels en auto’s het doelwit waren.
Een van de ernstigste incidenten was in 2010. Toen botste een Chinese trawler met twee schepen van de Japanse kustwacht, waarna Japan het schip en de bemanning opbracht. De eilandjes, met een oppervlakte van in totaal 7 vierkante kilometer, zijn belangrijk omdat in de buurt waarschijnlijk olievoorraden zijn te vinden. Ook zijn er visgronden en liggen ze in de buurt van strategisch belangrijke vaarroutes.
Dat het conflict iedere keer hoog oplaait, heeft echter ook te maken met het bittere en nog altijd niet verwerkte oorlogsverleden van de landen. Dat is ook de reden dat nationalisten in zowel China als Japan de straat op gaan, zodra de eilandjes ter sprake komen.
China heeft met tal van landen conflicten in zowel de Oost-Chinese Zee als de Zuid-Chinese Zee, waar onder meer om de Spratly-eilanden wordt geruzied. De manier waarop China met de ruzie om de Senkaku-eilandjes omgaat, wordt daarom gezien als een test voor de vreedzame opkomst van China in de regio.
