De krant staat er vol mee.
Inderdaad, meer dan eens per jaar kopt de krant: "Doden bij schietpartij VS". Op de campus van een universiteit, in een sportschool of in een ziekenhuis trekt een gefrustreerde Amerikaan zijn wapen, met een vreselijk bloedbad als gevolg.
Het schooldrama op 16 april 2007 in Virginia, waarbij 32 mensen omkwamen, was in de afgelopen jaren een treurig dieptepunt.
De bloedige aanslag zaterdag op parlementariër Giffords blijkt er dus één in een reeks.
Hoe kan dat?
In de Verenigde Staten zijn schietpartijen haast schering en inslag. Dat lijkt te komen door het vrije wapenbezit. Amerikanen bezitten een zogenaamd "recht op wapenbezit", ofwel "the right to keep and bear arms".
Volgens schattingen hebben negen van de tien Yankees een vuurwapen in huis. Jaarlijks komen er in het Noord-Amerikaanse land naar schatting 30.000 mensen door kogels om het leven.
Geweld met vuurwapens is er extreem hoog in vergelijking met andere ontwikkelde landen.
Kan men in de VS ongebreideld wapens kopen?
Nu ja, ongebreideld niet. Er zijn regels. Het maakt natuurlijk uit of je een handwapen of een (automatische) geweer wil kopen.
De wapenwetgeving in de VS is ook extreem complex. Elke staat van Amerika heeft weer zijn eigen wetten. Zuidelijke staten zijn vrij gemakkelijk. Zo kunnen in de staat Virginia kinderen vanaf 12 jaar al een wapen aanschaffen.
Waar komt het recht op wapenbezit vandaan?
Al in 1791 werd wapenbezit in de Amerikaanse grondwet verankerd. De Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog was toen nog maar net achter de rug. Dus wilde men zich tegen de overheid kunnen verdedigen, als dat nodig was.
Hoe kun je voor wapenbezit zijn?
Vuurwapens zouden nodig zijn om te overleven. In het vroege wilde Westen loerde immers overal het gevaar. Maar ook nu moet je jezelf kunnen verdedigen, zeggen voorstanders.
Daarnaast hebben miljoenen Amerikanen hun vuurwapen alleen thuis in het nachtkastje liggen. Gewoon voor het geval dat. Daarom wordt geroepen: „De mensen, niet de wapens zijn het probleem."
Zo laait de discussie over wapenbezit in de VS van tijd tot tijd op. Door de sterke lobby van voorstanders durven politici zich amper uit te spreken tegen wapenbezit.
Hoe zit het in Nederland met vuurwapens?
In Nederland en veel Europese landen is vuurwapenbezit verboden. Maar er zijn uitzonderingen. Met een vergunning en onder strikte regels mogen bijvoorbeeld jagers wel een wapen dragen.
Dat toegestaan wapenbezit niet altijd samengaat met zware misdrijven, bewijst Zwitserland. Het Europese land kent een zeer hoog vuurwapenbezit, maar heeft ook een van de laagste criminaliteitscijfers. Toch komt zelfs daar in februari op initiatief van organisaties een referendum over het onderwerp.
tekst Michiel Kerpel beeld RD, André Dorst
