Elke week trekt de student biologie aan de universiteit van Wageningen er wel een keer of drie op uit. Hij stapt op zijn fiets en koerst richting het vlakbij gelegen natuurgebied de Blauwe Kamer, langs de Rijn. Wachten, speuren, turen, waarnemen en vooral genieten. Zo besteedt hij zo’n twaalf uur per week aan zijn hobby.
Inmiddels let Henk-Jan daarbij niet alleen meer op vogels: ook insecten en zoogdieren hebben zijn aandacht. Een aantal jaren geleden was dat anders. Het ging Henk-Jan toen vooral om zijn gevederde vrienden.
Zwartkop, matkop, glanskop. Kun jij ze uit elkaar houden?
„Zeker. Al lijken ze best op elkaar. Ze hebben allemaal een zwart kopje. De matkop en de glanskop zijn het lastigst te onderscheiden. Ook ik moet dan scherp kijken. Vaak herken ik ze aan hun geluid. Wat echt geldt: hoe meer ervaring je hebt, hoe beter je vogels kunt onderscheiden.”
Waarom doe je niet mee met de tuinvogeltelling?
„Er zijn zo veel vogeltellingen. Bijna elk weekend wel één. De tuinvogeltelling is voor mij de eerste telling die afvalt. De meeste professionele vogelaars doen er niet aan mee. Het is meer iets voor de gewone Nederlander. Iedereen kan tuinvogels tellen. Je moet natuurlijk wel een kool- en een pimpelmees uit elkaar kunnen houden.”
Er zijn dus meer tellingen?
„Ja, heel veel. Afgelopen weekend heb ik nog klapeksters geteld op de Hoge Veluwe. En vandaag doe ik mee met de slaapplaatstelling van ganzen. Je moet dan drie kwartier voor zonsopgang bij de slaapplek zijn. Vervolgens tel je de ganzen als ze groepje voor groepje wegvliegen.”
Hoe word je een echte vogelaar?
„Je moet kunnen genieten van de natuur en natuurlijk enthousiast zijn over vogels. Vogelen betekent ook vaak: vroeg je bed uit. Dat moet je willen. In het voorjaar ga ik er soms voor vijven uit.”
Wat neem je mee als je op pad gaat?
„Qua apparatuur heb je in ieder geval een goede verrekijker nodig. Ik heb ook een telescoop, maar dat is wel een kostbare investering. Zoiets schaf je alleen aan als je zeker weet dat je actief gaat vogelen.
Ook een fototoestel is onmisbaar. Om mooie plaatjes te schieten van de vogels. Ik heb een superzoomcamera. Voor mij gaat het niet om de natuurfoto’s, maar meer om de herinnering en het bewijs.
Ik neem ook altijd een microfoon mee, om vogelgeluiden op te vangen. Verder natuurlijk een vogelgids en een notitieboekje, om de waarnemingen op te schrijven. Verder zijn goede schoenen en warme kleding van belang. In de winter trek ik soms wel drie truien over elkaar aan. De laatste tijd heb ik voor de zekerheid ook altijd een regenpak bij me.”
Waar komt je voorliefde voor vogels vandaan?
„Toen ik jong was, ging ik regelmatig met mijn vader wild kijken. Ik ben eigenlijk altijd al geïnteresseerd geweest in de natuur. Door andere vogelaars, zoals een oom van me, ging ik op mijn twaalfde bewust naar vogels kijken. Al snel werd het een hobby en trok ik erop uit om te vogelen.”
Wat geeft je de grootste kick?
„Voor sommigen lijkt vogelen misschien een saaie hobby. Maar ik geniet al van het in de natuur zijn. En als ik een kleurige goudvink in de tuin zie, vind ik dat prachtig. Iets ontdekken wat heel zeldzaam is, geeft een extra kick. Bij de klapekstertelling van afgelopen weekend zag ik bijvoorbeeld een zeearend. Die zie je op de Veluwe bijna nooit.”
Wat is jouw bijzonderste waarneming ooit?
„Dat was bijna vier jaar geleden in de Blauwe Kamer. Als jonge beginneling tussen allemaal oudere vogelaars ontdekte ik als eerste twee steltkluten. De anderen geloofden bijna niet dat ik het goed zag.”
Je zocht een studie in het verlengde van je hobby?
„Klopt. Ik hoop er later ook mijn werk in te vinden. Natuuronderzoek lijkt me prachtig. Op vogelgebied is al aardig wat bekend, maar de insectenwereld bevat nog veel geheimen.”
----
Meedoen met tuinvogeltelling
Zaterdag werd de Nationale Tuinvogeltelling gehouden. Iedereen kon meedoen. Ook jij! Hoe het in zijn werk gaat? Noteer een halfuur lang alle vogels die je in jullie tuin of op het balkon ziet. Vul je bevindingen in op het speciale telformulier van de tuinvogeltelling.
Op deze manier help je mee om gegevens te verzamelen voor onderzoek naar vogels. Ook wordt aan de hand van alle waarnemingen de Nationale Tuinvogel-top tien 2012 samengesteld.
>> tuinvogeltelling.nl voor het telformulier.
