De rectores magnifici, de hoogleraar-directeurs van 14 universiteiten nemen deze acties gezamenlijk, zo is dinsdag bekendgemaakt. Begin mei wordt de uitwerking verder gepresenteerd.

Aanleiding voor het aanscherpen van de bestaande regels is de fraude van Diederik Stapel die vorig jaar aan het licht kwam. Hij verzon jarenlang data in onderzoeken. Daarop concludeerden de instellingen dat de bestaande procedures niet meer voldoende zijn. „Voor de universiteiten was dit aanleiding om na te gaan of zij er al het mogelijke aan doen om schendingen te voorkomen en te traceren”, zo staat in de verklaring van de universiteiten.

Wat er gaat veranderen is onder meer dat onderzoekers, promovendi en studenten de eisen van goede wetenschapsbeoefening duidelijker wordt voorgehouden. Ook moeten onderzoekers letterlijk beloven de regels na te komen. Daarnaast spreken de universiteiten af dat ieder fraudegeval openbaar wordt gemaakt.

Stapel was jarenlang een bekend en gerenommeerd wetenschapper. De wetenschappelijke wereld was dan ook geschokt toen bleek dat zijn ’leuke’ onderzoeken op verzonnen data gebaseerd waren. De zaak kwam aan het rollen na het ’vleesonderzoek’ waaruit zou blijken dat vleeseters hufteriger zijn dan niet-vleeseters. Daarna werd duidelijk dat dit niet het enige geval van fraude van Stapel was. Jarenlang fraudeerde hij op verschillende universiteiten waar hij werkzaam was.