Leerlingen en ouders gedragen zich vandaag de dag anders tegenover school concludeert onderwijskundige Frederik Smit van de Radboud Universiteit in Nijmegen. „Leerlingen hebben nog niets gepresteerd, maar geven wel meteen een grote mond. Ze vinden het ’cool’ om als gangsters door de gangen te lopen en denken dat het normaal is om tegen een docent te zeggen: ‘ik maak je dood, man’. En sommige ouders gedragen zich ook zo.”
Het incident op de Middelbare school in Nieuwegein is een voorbeeld van deze nieuwe ontwikkeling. De adjunct-schooldirecteur van de school werd enkele uren vastgezet nadat de moeder van een scholier de leraar beschuldigde van mishandeling. De man had de scholier aan de arm het lokaal uitgezet, nadat hij tien keer gewaarschuwd had dat de jongen moest vertrekken.
Het grootste probleem is volgens Smit dat docenten achterlopen. „Leraren leren om te onderhandelen en te overleggen met de kinderen. Forget it, die tijd is voorgoed voorbij. Dat verliezen ze altijd. De leerlingen zijn veel gehaaider. En hun ouders hebben korte lontjes.”
Onderzoek onder ruim 5000 leraren, leerlingen en ouders wijst ook op de verschoven houding van ouders en leerlingen, aldus Smit. „98 procent van de docenten zegt dat zij de baas zijn in de klas. Maar twee derde van de leerlingen en hun ouders vindt dat zij het voor het zeggen hebben. Ouders hebben geen ontzag meer voor de school. Dat is een heel andere benadering dan pakweg 20 jaar geleden.”
Smit wijst erop dat ‘de straatcultuur’ in het onderwijs binnengeslopen is. „Dat is al heel lang gaande. En het gebeurt overal, bij alle soorten onderwijs. Maar de lerarenopleidingen hebben daar nog helemaal geen antwoord op.” Het Onderwijsinstituut ITS geeft daarom zogenoemde meesterklassen, een stoomcursus omgaan met ouders en leerlingen van nu. „Schoolleiders en leraren ontberen vaardigheden.” De reactie van ministers en organisaties op het incident op de Nieuwegeinse school vindt Smit ‘halfslap’. „Ze zouden meteen met de vuist op tafel moeten slaan en moeten eisen dat een leraar zoiets nooit meer kan overkomen. Wat daar is gebeurd, is heel verontrustend.”
