„Ik rook echt niet om stoer te zijn.” Maritha Roodhorst (14) uit Krimpen aan den IJssel is er stellig over. „Mijn hele familie rookt, dan ga je vanzelf meedoen.” En dan, een beetje verontschuldigend: „Pas heb ik mijn pa beloofd om te minderen, dus dat ga ik nu proberen. Alleen lukt het nog niet zo.” De leerlinge van het Wartburg College, locatie De Swaef in Rotterdam, rookt zo’n acht of negen sigaretten per dag. En ze is lang niet de enige rokende leerlinge op school.
Haar schoolgenoot Angeline de Jong (14) uit Hendrik-Ido-Ambacht kan erover meepraten. „Op advies van een goede vriendin rookte ik mijn eerste sigaret. Ze zei: „Je moet het ook eens proberen.” Dan vind je het al snel lekker.” Maar Angeline is gestopt. „Mijn vriend en ik hebben samen besloten niet meer te roken. Het is zo slecht voor je. Alleen als ik last van stress heb, wil ik nog wel eens een sigaret opsteken.”
Afgelopen maand bleek Nederland met zijn percentage rokende vrouwen in de wereldsubtop te staan. Slechts 21 landen scoorden hoger dan Nederland. Prof. M. Willemsen, bijzonder hoogleraar tabaksontmoediging aan de universiteit van Maastricht, heeft er studie van gemaakt. „Hoewel roken onder jongeren minder populair is geworden, doen relatief veel jonge meiden het. Dit kun je in verband brengen met de emancipatie van Nederlandse vrouwen”, zegt Willemsen. „De vrouwen nemen ook slechte mannelijke kenmerken als roken over. Het vervelende is dat de tabaksindustrie dit weet. Zij speelt daar handig op in.”
Roze verpakkingen, sigaretten met bloemetjesmotief, heerlijk geurende peuken en beelden van rokende meiden: de reclame-industrie doet er alles aan om de doelgroep te bereiken. „In de reclames wordt een link gelegd tussen roken en onafhankelijkheid”, aldus Willemsen. „Dat beeld willen jonge meiden graag nastreven.”
De beide leerlingen van De Swaef voelen zich niet beïnvloed door reclames. „Vrouwensigaretten heb ik wel eens gezien in de winkel”, zegt Maritha. „Het zijn speciale dunne, lange peuken. Ze lijken me wel leuk voor een keer, maar verder houd ik het bij mijn standaardmerk van de supermarkt.”
Angeline geeft aan dat De Swaef sinds dit jaar een volledig rookvrije school is. „Er mag nergens meer gerookt worden.” Of Maritha daardoor minder is gaan roken? „De leraren controleren heel scherp, dus het is er niet eenvoudiger op geworden. Maar soms gaan we ergens buiten het schoolplein roken, maar dat mag officieel niet.”
De hoogleraar tabaksontmoediging ziet oplossingen om het percentage rokende meiden te verminderen. „Doordat er bepaalde vrouwenmerken zijn, ontstaat het beeld dat roken voor vrouwen heel normaal is. Elk pakje zou hetzelfde, onaantrekkelijke uiterlijk moeten krijgen”, zegt hij stellig. „Maar een prijsverhoging mag ook, want daar zijn jongeren heel gevoelig voor.”
