De belangrijkste oorzaak van de prijsstijging zijn de accijnsverhogingen: verhoging van belasting die hierover betaald moet worden. Als die er niet was geweest, waren sigaretten in de afgelopen vijf jaar 12 procent duurder geworden en shag 13 procent. Sigaren zijn de laatste vijf jaar 13 procent duurder geworden. Voor sigaren was er geen accijnsverhoging.
De afgelopen 5 jaar zijn de accijnzen voor rookwaren acht keer aangepast. Een accijnsverhoging werkt met wat vertraging door in de prijzen, omdat winkeliers eerst hun oude voorraden opruimen. Zo duurde het na de accijnsverhoging van 2008 5 maanden voordat rokers de nieuwe prijs betaalden voor een pakje sigaretten of shag.
De prijzen van tabak zijn in Nederland ruim 2,5 keer meer gestegen dan in onze buurlanden. In Duitsland en België gingen de tabaksprijzen sinds juni 2007 met 14 procent omhoog, de kleinste stijging in de eurozone. In Slovenië, Slowakije, Spanje en Estland stegen de prijzen de afgelopen vijf jaar harder dan in Nederland. In Estland was sprake van een verdubbeling.
