1. Vuurwerk afsteken doet wat met Bello. De altijd zo flinke keffer zit –letterlijk plotskláps– verstijft van angst in zijn kennel. Of wat te denken van de parkieten die in hun kooi stuiteren. En de pas zindelijke poezen doen het in hun broek. Door vuurwerk kampen miljoenen huisdieren met veel angst en stress. Wist je dat het geknal en gefluit bij de meeste dieren ook nog eens veel harder binnenkomen, omdat ze beduidend beter kunnen horen dan de mens?

2. Niet alleen huisdieren, maar ook beesten in het wild weten niet wat ze meemaken rond de jaarwisseling. Ze zoeken –al dan niet met de staart tussen de benen– een goed heenkomen. Maar helaas voor de dieren is de herrie overval. De Universiteit van Amsterdam bracht een aantal jaren geleden in kaart wat vogels doen als er vuurwerk wordt afgestoken. Op een radar was te zien dat er tienduizenden vogels rond de klok van twaalf opstijgen en gestrest urenlang rond blijven vliegen.

3. Oké. Dat je lak aan dieren hebt en toch gaat knallen, valt mogelijk nog te begrijpen. Dieren zijn geen mensen, zullen we maar zeggen. Toch is er ook een grote groep ouderen –Nederland vergrijst, weet je wel– die geen trek heeft in de herrie. Vanwege het vuurwerk komen ze niet aan hun broodnodige nachtrust, uitgezonderd misschien de doven en slecht­horenden onder hen.

4. Om te kunnen knallen, moet je flink in de buidel tasten. Voor een pot siervuurwerk betaal je al gauw 100 euro. Daar gaan je zuurverdiende zakcenten. Hup, de lucht in!

5. Het afsteken van vuurwerk brengt verhuftering mee. Rot­jochies smijten met rotjes naar voorbijgangers en krijgen rond de jaarwisseling plotseling zin om van alles te slopen.

6. Je krijgt er een verschrikkelijke rommel van. De straten zijn soms rood van de tienduizend­klappers. Het duurt weken voordat de kilo’s aan vuilnis van het straattoneel verdwenen zijn. En heb je geen vuurwerk afgestoken? Dan kun je alsnog gaan rapen in je achtertuin, want er vielen vast wel een paar pijlen precies in jouw perkje.

7. Een beetje rommel, daar wil een bestuurder van een gemeente meestal nog wel voor opdraaien. Maar er komen vaak ook nog kosten bij voor de schade aan brievenbussen, bushokjes en ander openbare bouwwerken. Als auto-eigenaar moet je maar hopen dat je bolide er de volgende dag nog staat. Jaarlijks is er miljoenen euro’s aan schade.

8. Je hebt schade en schade. Materiële schade kun je –mits je genoeg geld hebt– nog vergoeden. Maar gehoorschade loop je blijvend op. Sommig knalvuurwerk haalt wel 160 decibel. Dat is 20 decibel boven de pijngrens. Denk om jouw en andermans oren!

9. Niet alleen je oren zijn in gevaar, ook allerlei lede­maten. Vooral je ogen en vingers. De afgelopen jaarwisseling belandden er 670 mensen in het ziekenhuis met vuurwerkletsel. Oogartsen pleiten al jaren voor een verbod op consumentenvuurwerk.

10. Niet alleen jouw ledematen zijn in gevaar, ook die van anderen. Van de vuurwerkslachtoffers valt de helft onder omstanders of voorbijgangers.

11. Je staat echt niet alleen als je tegen vuurwerk bent. Steeds meer mensen –al zo’n 37 procent– willen een verbod.

12. Ook in de politiek groeit de steun voor een verbod op consumentenvuurwerk. Naast de Partij voor de Dieren, die onlangs een motie daarover indiende, zijn dat GroenLinks, 50Plus én SGP.

13. In veel andere landen is er al jaren geen los vuurwerk meer te krijgen voor de consument. Meestal worden daar enorme professionele vuurwerkshows gehouden. De liefhebber kan dan genieten van de show, terwijl de vuurwerkhater thuis nergens last van heeft.

14. En nu we toch in het buitenland zijn: er leven in ontwikkelingslanden miljarden mensen die met minder dan 1 euro per dag moeten rondkomen. Ondertussen verknallen wij Nederlanders voor ongeveer 68 miljoen euro per jaar. Dat is op zijn zachtst gezegd zuur.

15. Vuurwerk is slecht voor het milieu. Zeker siervuurwerk. De kleuren in het vuurwerk horen bij bepaalde zware metalen. Zo geeft het stofje barium een felgroene kleur. De zware metalen zorgen voor bodem- en watervervuiling, wat weer schadelijk kan zijn voor mens en dier. In sommige steden lijkt het na de jaarwisseling nogal mistig. Dit zijn kruitdampen, de lucht zit dan vol met fijnstof.

16. Zolang vuurwerk is toegestaan, vormt illegaal vuurwerk een groter probleem. Zulk knaltuig is nog gevaarlijker en bruter dan al het ‘gewone’ vuurwerk. Controle op illegaal vuurwerk zou eenvoudiger worden bij een verbod.

17. Enne... denk gewoon eens na over wat je aan het doen bent. Even een beetje filosoferen. Eigenlijk is vuurwerk afsteken uiterst onzinnig en onbenullig, toch? Waar gaat dat knallen, fluiten en ratelen over? Fúúúút... Knal... Pang... Rátátátat... En daarna stilte? Huh!

18. Een andere, meer diepliggende reden is de heidense oorsprong van vuurwerk. Het afsteken van knalgoed gaat terug op het Germaanse Joelfeest, het feest der „rooknachten.” Met schieten, vuren en lichten probeerden de Germanen om „boze geesten en de geesten van de doden” te verjagen.

19. En als laatste, maar zeker niet minst belangrijke punt: je hebt op oudejaarsdag en -avond best wat nuttigers te doen dan wat pijltjes de lucht in te schieten, toch? De laatste uren van het jaar zijn heel geschikt voor een terugblik en wat bezinning. Want hoe heb je het er afgebracht? Al zou je heel het jaar niet aan stille tijd gedaan hebben, dan doe je dat op z’n minst toch op de laatste dag van het jaar. Want op het moment dat je met een verbeten gezicht een nieuwe lont aansteekt, denk je vast niet aan de vergankelijkheid van het leven.