Slapeloosheid. Ongeveer 30 procent van de Nederlandse jongeren heeft er last van, aldus de Universiteit van Amsterdam begin deze week. Dat zijn zo’n 50.000 jongeren, van wie Marleen er één is.

Wanneer zijn de slaapproblemen begonnen?

„Twee jaar geleden, toen mijn oma overleed. Daarvoor was ik ook al geen langslaper, maar haar overlijden deed veel met me. Als ik om 22.00 uur naar bed ging, lag ik ruim twee uur lang te piekeren voordat ik in slaap viel. Ook werd ik meerdere keren per nacht wakker en stond ik om 5.30 uur alweer naast m’n bed.”

Dan sliep je maar een paar uurtjes per nacht.

„Gemiddeld 5,5 uur. Ik wist dat het veel te weinig was, maar het was een patroon geworden waar ik niet meer uit kon komen. Als ik in bed lag, keek ik steeds weer op de wekker en dacht: „Ik moet nú gaan slapen.” Maar ja, dat werkt natuurlijk niet.”

Dat bleef zeker niet zonder gevolgen?

„Bepaald niet. Vaak was ik chagrijnig, had last van hoofdpijn en kon me moeilijk concentreren op school. Ik zit nu in het vijfde jaar van vwo, maar volgend jaar moet ik terug naar 5 havo. Dat heeft alles met slecht slapen te maken.”

En nu?

„Ik heb me aangemeld bij het programma Slim Slapen. Dat is een club die onderzoek doet naar jongeren met slaapproblemen. Alles wordt bekeken: het licht op je kamer, het geluid, de warmte, wat je ’s avonds eet, wat je doet. Ook onderzoeken ze welke uren je het beste kunt slapen, want dat is voor iedereen weer verschillend.”

Wanneer slaap jij het best?

„Tussen 23.00 en 6.15 uur. Dat zijn nu de standaardtijden voor mij. Het gaat al een stuk beter, nu ik dit ritme hebt. Maar zoiets als uitslapen kan ik bijvoorbeeld echt niet. Hooguit tot 8.00 uur, dan ben ik klaarwakker.”

En je mobiele telefoon gaat ’s avonds uit?

Lachend: „Nou, hij ligt in ieder geval buiten bereik. Maar het is wel moeilijk hoor, zeker als je ziet dat er een berichtje binnenkomt. Dan wil je toch even weten wie wat stuurt. Mijn vrienden sturen tot laat nog berichtjes, dat is heel gewoon. En je wilt bereikbaar zijn. Maar dit heb ik ook geleerd: het meeste kan wachten tot de volgende dag.”

Is er een kans dat het ooit beter wordt?

„Ik verwacht dat ik nooit meer zal kunnen slapen zoals andere jongeren doen. Ik ben ook altijd moe. In mijn vriendengroep heb ik dat proberen uit te leggen, maar de meesten snappen het niet goed. Sommigen denken dat ik me aanstel en zeggen dat ik moe ben om ergens onderuit te komen. Volgende week hebben we proefwerkweek op school. Dat merk ik direct. Daarom sliep ik voorgaande nachten ook slechter. Volgend jaar zit ik in het examenjaar; ik ben benieuwd hoe het dan gaat.”

----

Heb je last van slapeloosheid? Hierbij een paar tips.

- Zorg dat je op vaste tijden naar bed gaat en opstaat. Slaap ook in het weekend niet te lang uit.

- Neem voor het slapen gaan een warme douche of ga een stukje wandelen of fietsen. Lezen, naar rustige muziek luisteren of een beker warme melk drinken kan je ook helpen te ontspannen.

- Doe ontspanningsoefeningen. Die kun je bij je huisarts krijgen of op psychischegezondheid.nl/stress.

- Ga geen uren liggen woelen. Ga uit bed als je wakker ligt, loop of drink wat en kruip dan weer in bed. Doe tussendoor geen dingen waar je weer alert van wordt.

- Wil je meer tips ontvangen, een gratis brochure downloaden of een slaaptest doen? Ga dan naar de speciale pagina over slaap van Fonds Psychische Gezondheid: www.psychischegezondheid.nl/slaapstoornissen

(Bron: Fonds Psychische Gezondheid)