Een beetje vakidioot moet je wel zijn om mee te doen aan zo’n wedstrijd. „Drie beetjes”, grijnst Johan in het kantoor van zijn werkgever, Leertouwer uit Barneveld. Bezoekers van de technisch dienstverlener kunnen er niet omheen dat hier iemand werkt die meegedaan heeft aan WorldSkills. Her en der hangen posters met daarop het portret van Johan. De mbo’er blijft er rustig onder. Het was voor hem een serieuze aangelegenheid, niet zomaar een wedstrijdje. „Als je echt iets wilt bereiken, moet je er helemaal voor gaan. Vanaf februari heb ik geen vrije tijd meer gehad; alleen maar getraind voor de opdracht die ik in Leipzig moest maken.”

Vakkanjers

In 2011 leest Johan in de plaatselijke krant het verhaal van een jongen die meegedaan heeft aan WorldSkills. Het begint bij hem te kriebelen en in het najaar van 2011 doet hij mee aan de vakwedstrijden van Vakkanjers. Daar komt Johan al snel bovendrijven in zijn specialisme: industriële automatisering. Het uitdenken van processen, programmeren en het bouwen van ingewikkelde schema’s gaat hem goed af. Van de twintig deelnemers gaan de eerste vijf naar de finale in Ahoy in Rotterdam, een jaar later. Johan is erbij.

De Kootwijkerbroeker wordt er derde. Helaas niet genoeg om naar de wereldkampioenschappen te gaan. Maar: „De nummers één en twee waren ondertussen te oud om naar WorldSkills te gaan. Je mag niet ouder zijn dan 23, dus werd ik toch geselecteerd.” Mooi natuurlijk, maar Johan twijfelt of hij wel zal gaan. Waarom? „De prijsuitreiking was op zondag. Ik heb direct aangegeven dat ik daar niet naartoe zou gaan, mocht ik in de prijzen vallen. Volgens de organisatie kon ik om die reden helemaal niet meedoen. Mijn directeur heeft wat rondgebeld en toen bleek dat ze me vanwege de zondag niet mochten weigeren.”

Een kwalificatie en vele trainingen volgen. Johan werkt 25 uur per week extra om zich optimaal voor te bereiden op de klus die hij moet klaren: het bouwen, aansturen en programmeren van een industriële wals. Een ingewikkelde en zware klus, niet alleen wat kennis betreft. „We kregen ook mentale training om je concentratie te verbeteren. Zo moesten we binnen drie minuten een autootje in elkaar zetten. Ondertussen kwam er iemand binnen die vroeg of ik vlees of vis wilde bij het avondeten. Toen ik: „Doe maar vlees” zei, was dat fout. Ik had bij mijn klus moeten blijven.”

Nationaliteiten

Vorige week maandag was het zo ver. Johan kreeg één dag de tijd om al het materiaal uit de doosjes te halen, klaar te zetten en zijn gereedschap in orde te brengen. Dinsdag was nog een dag van ontspanning (zie kader), maar woensdag om 9.00 uur zette hij zijn eerste stap in het project.

„Ik wist dat ik niet veel tijd had, twintig uur totaal. Dan moet je je dus concentreren en doorgaan. Je door niets en niemand laten afleiden en alleen opkijken als je een hand op je schouder voelt.”

Alles ging goed, maar de concurrentie was groot, erg groot. Toch hield de Nederlander zich tussen de 22 andere nationaliteiten stevig op de been. Op zaterdag werkte alles wat hij gemaakt had, behalve een paar lampjes. „Een kwestie van dubbel programmeren”, weet Johan nu. Hij probeerde het euvel nog op te lossen, maar opeens was daar de hand op zijn schouder. „Mijn tijd was om.”

Vijfde

En toen was het wachten op de scores. Het werd een vijfde plek met een bovengemiddelde score, wat hem een ”medal of excellence” opleverde. Johan moest onder meer Zweden, Japan en Brazilië voor zich dulden, maar hield de Koreanen achter zich. Terwijl dat land traditioneel hoog scoort. Dat de scores dicht bij elkaar lagen, blijkt wel uit het feit dat Johans score slechts 0,3 punt lager was dan die van de nummer vier. „Dat is een kwestie van een millimeter speling ergens; zo nauw kwam het dus.”

Johan noemt het meedoen aan de WorldSkills een investering in zichzelf. „Ik heb er heel veel geleerd en hoop met name in het programmeren nog beter te worden. Daarnaast hoop ik mijn ervaring weer te kunnen delen met de deelnemer aan de volgende versie van WorldSkills. Want Nederland moet bij industriële automatisering wel een keer op het podium staan natuurlijk.”

-

WorldSkills

Een wereldkampioenschap voor beroepen, zo kun je WorldSkills het beste omschrijven. Na veel voorrondes wordt er per land en per sector een vertegenwoordiger afgevaardigd. Etaleren, metselen, lassen of, in het geval van Johan, industriële automatisering. In elke sector zijn medailles te winnen. Alleen op het onderdeel etaleren haalde Nederland een gouden plak. Bij de wedstrijd waren 24 Nederlanders betrokken.

Meer weten over WorldSkills? Klik hier.

-

Voor de nodige ontspanning ging het hele Nederlandse team vorige week dinsdag naar een Duitse basisschool. Johan: „Dat was erg leuk. Ze maakten er een heel feest van als afsluiting van een heel project over Nederland. Tulpen, molens, klompen: het was er allemaal. We deden mee aan allemaal Hollandse spelletjes en kregen een echte vipbehandeling. De kinderen vroegen zelfs een handtekening, alsof we beroemdheden waren. Leuk om een keer mee te maken.”