Subthema 'auteurs'

"Als mijn zoon een boek van Piet Prins had gelezen, zei hij: "Dat was spannend, pa, maar 't is zeker weer niet echt waar"", sprak de inmiddels overleden onderwijzer en oud-RD-medewerker M. Kanis, alias Oom Rien, in 1999 in deze krant.

Als jongeling op het Groningse land droomde het GPV-kamerlid Pieter Jongeling (1909-1985) al van het schrijverschap. De hond van z'n opa inspireerde hem tot de Snuf-serie, geschreven onder het pseudoniem Piet Prins.

De omnibus "Reis door de nacht" vertelt het verhaal van de familie De Boer, die vanaf het uitbreken van de oorlog verzeild raakt in het verzet. De Vries schetst realistisch de verwarring van de eerste oorlogsdagen, het contrast tussen het landelijke Drentse leven en de verschrikkingen van het geweld, de jacht op de Joden en vooral de verbeten verzetsactiviteiten van vader De Boer en diens jongens.

In een Urker vissersgezin slaat de ontzetting toe als een zoon zich met zijn vriend aanmeldt bij de Duitse Wehrmacht. Een verrader, vreest het thuisfront. Dat is natuurlijk uitgesloten, want daarvoor zit de liefde voor volk en vaderland bij het dappere tweetal veel te diep.

In "Verfspatten" van Ellen Tijsinger heeft hoofdpersoon Rutger een conflict met zijn vader Bram. Die is boer en hij eist dat ook zijn zoon boer zal worden. Rutger heeft echter andere wensen: zijn hartstocht is tekenen en hij wil kunstenaar worden. Zijn vriendin Floor zegt: "Doe er wat mee, luister naar de stem van je hart. Je mag toch zeker zelf uitmaken wat je wilt. Laat je ouwelui maar kletsen en doe wat je zelf wilt. Het is jouw leven." Maar vader Bram heeft er niets dan minachting voor en wil dat Rutger uit zijn "ivoren torentje" komt.

Het verhaalgegeven is luguber: een "dode met mijn naam." In dit boek van Jorge Semprun wordt het plan opgevat de identiteit van een stervende over te hevelen naar een ander, die gezocht wordt door de Gestapo. Veiligheid zou dan gegarandeerd zijn. Hoofdpersoon van het boek is Semprun zelf. Tijd en plaats van handeling: 1944, Buchenwald.

Gedrang, kapotte stoelen: lezingen lopen op rellen uit. De Franse filosoof en veelschrijver Jean-Paul Sartre (1905-1980) werd symbool van een revolutionair tijdperk. Uitgeverij Bert Bakker bracht van Bernard-Henri Lévy's "Le siècle de Sartre" een Nederlandse vertaling op de markt. Een erudiet boek over Sartres project van de vrijheid, of de afschaffing van het innerlijk. Intussen is deze studie geen gids voor wie meer wil lezen o ver de verwoestende invloed die Sartre op het morele leven in de twintigste eeuw heeft uitgeoefend.

Dankzij Anna Maria van Schurman wist Pieta van Beek haar ouders te overtuigen: ook een vrouw mag studeren. Ze schreef onder meer een doctoraalscriptie, een dissertatie en een meestersthesis over de geleerdste vrouw van de zeventiende eeuw, en werkt op dit moment aan een nieuw Van Schurman-boek: "De eerste studente". Intussen is ze zelf in Zuid-Afrika een boegbeeld van de strijd voor vrouwenrechten.

Anne de Vries verhuisde op 4 mei 1940 met zijn gezin naar Drente, zijn land van herkomst. Een paar dagen later brak de oorlog uit - terwijl drie kleine kinderen nog in Scheveningen en Rotterdam bij familie logeerden. Samen met zijn vrouw en hun dienstmeisje waagde De Vries de gevaarlijke reis naar het westen van het land. Zo wordt het leven literatuur: wie zich "Reis door de nacht" herinnert, herkent het verhaal. Zoon Anne de Vries: "Als kind vroeg ik me altijd af of mijn vader onderweg óók een Duitse soldaat buiten westen geslagen had."