Subthema 'auteurs'

In 1857 wordt een zekere Hunter Bell, een presbyteriaanse dominee die zo'n ommezwaai heeft gemaakt dat hij goudzoeker en gokker is geworden, het gouddelverskamp in Goldstrike uit gejaagd omdat hij vals heeft gespeeld tijdens het kaarten. Zo'n gegeven biedt genoeg aanknopingspunten om een spannend verhaal rond deze predikant te weven. En dat heeft Richard Paul Evans dan ook gedaan.

"We krijgen berichten dat de mensen, nadat ze hun pootaardappels, hun vee en hun paarden hebben opgegeten, nu alleen nog kikkers, vossen, en de blaadjes en bast van de bomen eten." De grote hongersnood halverwege de negentiende eeuw leidde tot een volksverhuizing, die opnieuw slachtoffers eiste. Het verhaal "Scheepskoorts" beschrijft de tyfusepidemie waardoor landverhuizers in de negentiende eeuw getroffen werden.

De ouders van de bijna 92-jarige J. P. Otte lazen voornamelijk oude schrijvers. Zijn zoon Karel (55): "Wij zijn als kinderen gevormd door P. de Zeeuw, H. te Merwe en T. Mateboer." En kleinzoon Ringer (26): "Elke vrijdag gingen we naar de openbare bibliotheek." Die ontwikkeling lijkt illustratief voor menige familie in de gereformeerde gezindte. Romans kwamen in plaats van stichtelijke lectuur, prekenbundels werden verdrongen door dagboeken. De drie generaties Otte hebben dat van nabij meegemaakt, niet alleen als familie, ook als uitgevers.

Ze was nog bijna een kind, blozend en fris, toen de zware deuren van de Tour de Constance voor haar opengingen. Vaalbleek en gerimpeld zou ze de toren weer verlaten. Achtendertig jaar zat de hugenote Marie Durand (1715-1776) gevangen in een toren van Aigues-Mortes in Zuid-Frankrijk. In de novelle "De Toren der Standvastigheid" wordt verteld hoe zij door toedoen van een rooms-katholieke prins vrijkwam.

Aan de vele titels die bloemlezer, essayist, romanschrijver en niet te vergeten dichter (des Vaderlands) Gerrit Komrij op zijn naam heeft staan, zijn er onlangs weer twee toegevoegd: de essaybundel "Vreemd pakhuis" en de dichtbundel "Luchtspiegelingen". De vraag is of Komrij veel te zeggen heeft.

Schuld en boete, dat is het grote thema van Renate Dorrestein. Ze is overtuigd van het kwaad in de mens, maar ze denkt ook dat elke schuld te delgen is. Toch gaapt er een kloof tussen haar en de schrijvers van -zoals ze dat noemt- christelijke boeken. "Als je schrijft, moet je de vrijheid voor jezelf bevechten om álles te durven doen wat het verhaal vereist. Dat lukt niet als je een vooropgezette boodschap hebt."

Zoals gezegd verscheen er ook een tweetal bloemlezingen. Wie een handige introductie wil in de hedendaagse poëzie, kan terecht bij (alweer) Theo de Boer, die een bundel met de honderd beste gedichten van 2000 samenstelde. Er zijn geen gedichten opgenomen van dichters die in het christelijke circuit opereren. Voor wat de poëzie van Henk Knol betreft, is dat zeker een gemis; drie of vier gedichten uit "Houdbaar stof" (verschenen bij Mozaïek) hadden in deze bloemlezing geen slecht figuur geslagen. Nu kan men vooral de grote namen en de grote uitgeverijen in deze bundel vinden, al nam De Boer (die in 2000 jurylid van de VSB-Poëzieprijs was) ook wel wat werk van minder bekende dichters op.

De gedichten van Toon Tellegen onderzoeken niet zozeer de stoffelijke realiteit, als wel die van de intermenselijke relaties. In zijn nieuwe bundel doet hij dat aan de hand van verhaaltjes over twee naamloze figuren: de een en de ander. Zijn gedichten zijn juist intrigerend genoeg om niet in al te grote lievigheid te verzanden. Een toegankelijk voorbeeld:

Leo Vroman is al lang bioloog in ruste (hij is de tachtig al ruimschoots gepasseerd), maar zijn fascinatie voor alles wat leeft blijft voortduren. Van hem verscheen een werkelijk kolossale bundel gedichten van meer dan 170 pagina's. In vorige bundels bleek Vroman al een dichter die tamelijk gemakkelijk zijn wetenschappelijke voorliefdes in zijn poëzie binnenvoerde. Ook nu weer zijn er didactische passages als de volgende aan te treffen:

"Het Zwarte Slik" van de Engelse schrijver David Almond is een indringend maar horrorachtig boek. Het beschrijft de vlucht van drie 'beschadigde' ouderloze kinderen uit het kindertehuis "De Witte Poort" op een zelfgebouwd vlot. Ze willen de rivier afzakken naar de zee, maar ze komen niet ver. Misleid door mist en duisternis belanden ze in een griezelig moeras -het Zwarte Slik-, dat blijkt te grenzen aan een even griezelige vervallen stinkende industriewijk, die alleen nog wordt bewoond door een vreemde oude man, die zichzelf Opi noemt, en het meisje Sterre, dat door Opi uit het slik is opgegraven.