Subthema 'auteurs'

Het bekendste deel in de Narnia-serie van C. S. Lewis is "Het betoverde land achter de kleerkast." Vier kinderen komen via een betoverde kleerkast terecht in het sprookjesachtige land Narnia, waar faunen leven, dwergen en sprekende dieren. Maar hoe is dat land Narnia eigenlijk ontstaan? Dat vertelt kinderboekenschrijver Lewis in het tweede deel: "Het neefje van de tovenaar."

Jan Luyken ontdekte in John Bunyan een geestverwant. Dat is een van de vele verrassende inzichten die worden geboden door het proefschrift van H. van 't Veld met de titel: "Beminde broeder die ik vand/ op 's werelds pelgrims wegen." Deze dichtregels van Luyken, afkomstig uit een van zijn geestelijke brieven, zouden volgens Van 't Veld probleemloos op John Bunyan kunnen slaan - als beide mannen elkaar hadden ontmoet.

De literatuurwetenschap heeft de religieuze poëzie van Jan Luyken vaak genegeerd of verkeerd begrepen. Dat is de mening van H. van 't Veld (68), die morgen aan de Vrije Universiteit promoveert. In zijn proefschrift behandelt hij onder meer de vraag welke invloed het vervaardigen van Bunyan-illustraties heeft uitgeoefend op Luykens daarna verschenen godsdienstige gedichten, zijn pastorale brieven en zijn etswerk.

Een complete geschiedenis van de literatuur in Zuid-Afrika is er niet. Dat heeft te maken met het grote aantal talen en culturen in dat land. Vier romans in de reeks "Klassieken uit de Zuid-Afrikaanse literatuur" vertonen een breed palet van literaire mogelijkheden. Toch is er wel een gemeenschappelijk kenmerk aan te wijzen voor de boeken die bijna een eeuw Zuid-Afrikaanse letterkunde vertegenwoordigen.

"Er was eens een dorp, voor mensen met een goed geheugen niet zo lang geleden, en voor mensen met lange benen niet zo ver weg." Zo begint een van de sprookjes van J. R. R. Tolkien in de bundel "Sprookjes en vertellingen". De opening is typerend voor de schrijver: voor lezers met "lange benen" en een onbevangen geest is de wereld van fantasie niet moeilijk te bereiken. Al zullen sommigen er nooit komen of er zich thuis voelen.

Mag je geweld gebruiken voor een goede zaak of mag je je alleen verdedigen als je wordt aangevallen? Deze vraag stelt Ruth, de hoofdpersoon van Carol Matas' boek "De tuin". Het boek is een vervolg op "Het is oorlog geweest".

Christelijke poëzie... Is het eigenlijk geen merkwaardig verschijnsel? Een christen heeft de waarheid toch al in de Bijbel? Moet die dan ook nog eens berijmd worden? Afgelopen zaterdag werd in Amersfoort een bloemlezing van "gedichten uit de christelijke traditie van de twintigste eeuw" gepresenteerd. Naar aanleiding daarvan een beschouwing over het fenomeen van de dichter die christen is.

Het bekende Middelnederlandse "Lied van Heer Halewijn" dateert uit 1836. Toen publiceerde Jan Frans Willems namelijk de ballade in de vorm die sindsdien letterlijk als schoolvoorbeeld dienst doet. Maar er zijn vele andere gestalten van het lied uit de mondelinge overlevering geboekstaafd. In "Het hoofd werd op de tafel gezet" doet Johan Vanhecke verslag van zijn onderzoek naar de oorsprong, de varianten -ook in ruimer Europees perspectief- en de duiding van dit "betoverende lied."

Is het wel verstandig om mensen van hun waanideeën af te helpen? Of is een bestaan zonder waandenkbeelden en illusies niet leefbaar? Volgens Arnon Grunberg maken alleen illusies het leven dragelijk. In een essay in "De troost van de slapstick" (1998) schreef hij: "Men zou geluk kunnen definiëren als verdringing die geslaagd is." Maar ook dat is een waarheid die onleefbaar is, zo blijkt uit zijn roman "Fantoompijn", die deze week werd bekroond met de AKO-literatuurprijs.

Voordat je van je verbazing over zijn vorige werk bekomen bent, komt Brakman al weer met zijn 46e roman, getiteld "De sloop der dingen". Kwantiteit is Brakmans probleem niet, kwaliteit helaas wel.