Overspoeld door verdriet

In een appartement in Gouda doen ze hun verhaal. Gosine, eerstejaarspabostudent, en Annelies, bijna student sph. Ze vertellen rustig en kiezen hun woorden zorgvuldig. "Dat was wel anders toen m'n vader overleed in juni 2008", kijkt Annelies terug. "Hij was van een verdiepingsvloer gevallen, tijdens z'n werk. Ik was er met m'n familie bij toen hij in het ziekenhuis overleed. Ik heb gegild en gehuild. Ik kon niet zonder m'n vader. Hoe moest het verder?"

Wat Gosine voelde toen haar broertje in maart vorig jaar tijdens een ernstig ongeluk omkwam? "Alsof er iets knapte. Ik heb gehuild, gehuild, gehuild. Tot ik niks meer voelde."

Overspoeld door verdriet, gevoelens en alles wat er gebeurt. Dat is de beste omschrijving voor de dagen na het overlijden van haar vader, vindt Annelies. "Alles ging zo snel. Ik voelde verdriet, boosheid, moedeloosheid, twijfel. Er moest van alles geregeld worden. Hectiek en verdriet bij elkaar."

Zonder de mensen om je heen is het verdriet niet te verwerken, vindt Gosine. "Absoluut", beaamt Annelies. "Ik heb veel steun gekregen van vrienden, familie en mensen uit onze kerkelijke gemeente. Ook zijn we goed begeleid door predikant en kerkenraad. Dat heeft mij enorm geholpen. Het doet je ook heel goed als je ziet dat er zo veel mensen naar de begrafenis komen. Sommigen kwamen speciaal voor mij. Dan voel je dat ze je verdriet delen."

Pas na de begrafenis komt het verdriet, de pijn van de rouw, ten volle op je af, ondervonden Gosine en Annelies. "En dan moet je gewoon weer naar school. Dat was de eerste keer heel raar", herinnert Gosine zich. "Klasgenoten wisten niet zo goed wat ze moesten zeggen. Dat snap ik wel, het is ook moeilijk. Ik wist zelf ook niet hoe ik me moest gedragen. Toch was ik blij als iemand er gewoon naar vroeg."

Gosine stortte zich in de weken en maanden die volgden in haar schoolleven. "M'n zussen waarschuwden me daarvoor. Wanneer je het verdriet wegstopt, kan het later in heftiger mate terugkomen."

Annelies worstelde met vragen en twijfels. "Het was een chaos in m'n hoofd. Ik kwam er soms gewoon niet meer uit. Ik heb heel veel steun aan m'n moeder en zus en andere familie gehad, zeker wel. Maar toch merkte ik dat ik behoefte had aan andere hulp."

Voor beiden was de rouwgroep van De Vluchtheuvel een uitkomst. Annelies: "Ik was gelijk enthousiast. Het leek me heel fijn om te praten met andere jongeren die hetzelfde hebben meegemaakt."

Begin juni was de laatste bijeenkomst van de rouwgroep. "Ik ben blij dat ik eraan meegedaan heb", zegt Annelies. "De openheid van de deelnemers om over hun dierbare te praten, het delen van verdriet en vragen, dat was goed voor me."

Voor Gosine waren de opdrachten belangrijk. "We moesten een brief aan onszelf schrijven. Daardoor moet je eigenlijk van een afstand naar jezelf kijken en goed over jezelf nadenken."

Een handleiding voor tijden van verdriet en rouw bestaat niet, vinden de meiden. Tips hebben ze wel. "Neem de tijd voor jezelf, om het verdriet tot je door te laten dringen", adviseert Annelies. "Maar houd het niet voor jezelf en krop het niet op. Daar heb je jezelf mee." Gosine: "Praten, praten, praten, dat is belangrijk. Er niet overheen proberen te leven."

Tips voor de omgeving hebben ze ook wel. "Vul niet de gevoelens in van iemand die rouwt", raadt Gosine aan. „Probeer goed te luisteren en te vragen wat de ander voelt. En praat niet te veel, zeker niet als het net gebeurd is. Dan is het al genoeg als je zwijgt met degene die verdriet heeft."

Het verdriet blijft, de vragen blijven, maar er is ook troost. Gosine: "De uren en dagen na het overlijden voel je echt dat God je erdoorheen helpt. En het was voor mij een grote troost dat er hoop voor mijn broertje mocht zijn. Daardoor was de dag van de begrafenis wel een moeilijke, maar tegelijk een bijzondere dag."

Annelies herinnert zich nog goed dat de dominee Psalm 23 las. "Ik geloof dat die psalm voor mijn vader geldt. Dat geeft me veel steun. Al blijven er wel waaromvragen."