Informatie is als puzzelstukjes voor de Werkendammer, legt hij uit. „Alles wat ik zie, hoor of voel is een puzzelstukje voor mij. Dat moet ik een plekje geven, en dat kost energie.”

Het lastigst vindt Benjamin het om in een grote groep contact te maken. „Ik ben een paar keer naar de jeugdvereniging van onze kerk gegaan, de gereformeerde gemeente van Werkendam. Even vaak heb ik me weer afgemeld. Elke keer krijg ik een berichtje: „Het lijkt ons leuk als je weer komt.” Dan ga ik weer, onzeker over hoe ik contact moet maken.”

Hoekje

Als Benjamin op een jv-avond arriveert, gaat hij in een hoekje staan. „Ik kijk de kat uit de boom en hoop dat er dan iemand op me afkomt om een praatje te maken. Maar dat gebeurt niet. Dan raap ik al mijn moed bij elkaar, loop naar een groepje jongeren toe en zeg: „Goedendag.” Ze zeggen dan „goedendag” terug. Daarna weet ik niet meer wat ik moet zeggen en valt het stil.”

„Ik weet dat ik dan zoiets moet vragen als „Hoe gaat het met jullie”, maar dat durf ik niet. Misschien speelt mee dat ik vaak negatieve gedachten heb over mezelf. Ik vraag me vaak af wat anderen van me vinden. Ik voel me toch anders dan normale mensen. De jongeren praten dan weer met elkaar verder en ik sta erbij. Zonder te weten wat ik moet zeggen. Daardoor krijg ik het gevoel dat ik er niet bij hoor.”

„Het doet me pijn dat ik moeite heb met sociale contacten”, zegt Benjamin. „Ik weet ook niet goed hoe het komt dat het niet lukt. Ik kan er met mijn eigen gedachten al niet bij, laat staan dat ik aan een ander kan uitleggen wat er misgaat.” Waarom hij zich in eerste instantie afzondert in een hoekje? Het blijft even stil. „Daar kan ik nu geen antwoord op geven, mag ik daar later op terugkomen?”

Orde

„Even tussendoor, voor de goede orde”, zegt Benjamin, „het gesprek voelt voor mij heel rommelig. Het is geen duidelijk verhaal met een goede structuur, volgens mij. (…) O, zorg jij voor de structuur? Oké. Als we het genoeg over sociaal contact hebben gehad, kunnen we wat mij betreft door naar het volgende aspect van autisme. Want in mijn werk loop ik ook tegen dingen aan.”

Benjamin werkt als assistent facilitair medewerker op de Gomarus Scholengemeenschap in Gorinchem. Elke dag heeft hij een afgebakende takenlijst. Die geeft hem houvast. „Mijn baas hoeft niet bang te zijn dat ik vertrek voordat ik gedaan heb wat ik moet doen. Ik ga niet naar huis voordat de lijst is afgewerkt.”

Op de to-dolijst staat bijvoorbeeld dat Benjamin ervoor zorgt dat er elke dag voldoende wc-rollen in elk toilet zijn. „De rollen verwissel ik altijd op dezelfde manier. Ik ben flexibel in de tijd wanneer ik dat doe. Zo is het geen goed idee om toiletrollen te verwisselen in de pauze. Dan wacht ik even en doe ik eerst iets anders. Als ik vastloop, kan ik terecht bij een begeleider die toezicht houdt op mij.”

Nauwkeurig

Naast het wc-rolwerk is Benjamin onder meer verantwoordelijk voor het reinigen van het koffiezetapparaat –„de onderdelen haal ik altijd in dezelfde volgorde los”– en voor een schoon aanrecht. „Poetsen doe ik heel nauwkeurig. Ik zie elk vlekje zitten. En als het mijn taak is om het aanrecht schoon te maken, ben ik dus pas klaar als elk vlekje weg is. Want het moet schoon worden. „Het ziet er perféct uit”, zeggen ze vaak op mijn werk.”

Het coronavirus brengt juist voor Benjamin extra onzekerheden mee, vertelt hij. „De school is dicht, dus ik hoef bijvoorbeeld geen nieuwe toiletrollen klaar te zetten. Tegelijkertijd zijn er nieuwe onderhoudswerkzaamheden. In deze dagen weet ik niet precies wat ik moet doen, en alleen dat vind ik al lastig om aan te geven.”

Benjamin hoopt dat mensen door zijn verhaal een inkijkje krijgen in hoe zijn hoofd werkt. „Ik heb gelukkig wat maten met wie ik af en toe afspreek, maar het voelt niet alsof ik echte vrienden heb. Daardoor voel ik me nog weleens eenzaam. Ik hoop dat mensen nu wel contact willen maken met mij.”

De Nederlandse Vereniging van Autisme heeft deze week uitgeroepen tot Autismeweek. Donderdag was het Wereld Autisme Dag. Door de uitbraak van het coronavirus zijn Nederlandse activiteiten rond het thema ”prikkels!” verplaatst of afgelast.