Het is de opvallendste bevinding uit de nieuwste resultaten van een Europees onderzoek, dat al veertig jaar loopt. Bijna 7000 Nederlanders werden de afgelopen jaren bevraagd op onderwerpen als abortus, euthanasie, zelfdoding en homoseksualiteit.

Voor het eerst denken jongeren conservatiever over ethische onderwerpen dan hun ouders. Van de vijftigers en zestigers vindt iets meer dan 7 procent dat abortus zelden of nooit te rechtvaardigen is; onder twintigers is dit 8,1 procent. Van de dertigers is 11,5 procent die mening toegedaan.

Quita Muis (25), socioloog en onderzoeker bij de Universiteit Tilburg, noemt de resultaten „opvallend.” „Tot nu toe is de jongste generatie altijd het progressiefst geweest.”

Opleidingsniveau

Volgens de onderzoeker wordt de visie van mensen op abortus bepaald door twee zaken: religie en opleidingsniveau. Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe groter de acceptatie. „Het opleidingsniveau groeit, steeds minder jongeren zijn religieus. Op basis daarvan verwachtten we dat jongeren zaken als abortus en euthanasie juist meer gaan accepteren.”

Muis denkt dat de houding een reactie kan zijn op liberale veranderingen in de maatschappij in de afgelopen decennia. Ze wijst op de acceptatie van abortus, homoseksualiteit en echtscheidingen. „Die gaat misschien te snel voor sommige jongeren. Ze zoeken houvast, gaan op zoek naar waar ze voor staan.”

Speelt in de resultaten mee dat onder jongeren mensen met een allochtone achtergrond meer zijn vertegenwoordigd? „Onder jongeren zijn inderdaad meer moslims. Wat vooral opvalt, is dat de meningen los komen te staan van religie. Aan de andere kant: mensen die zich nu religieus gaan noemen, kiezen vaak voor een orthodoxe variant.”

Muis signaleert dat het publieke debat rondom een onderwerp als abortus zich scherper aftekent. Ze noemt de folder die het Platform voor het Leven afgelopen week verspreidde. „Zowel de prochoicebeweging als de prolifebeweging zorgt ervoor dat deze onderwerpen onder de aandacht komen. Mensen hebben daardoor het gevoel dat ze een kant moeten kiezen.”

Individu

Bovendien voldoen voor de jongere generatie de argumenten van het liberale kamp niet meer. Dat legt de focus op de vrije keus van het individu, aldus Muis. „De conservatieve tegenhanger vraagt aandacht voor de andere zaken die belangrijk zijn. Bij abortus bijvoorbeeld dat het om het leven van een mens gaat.”

Dat het in Nederland juist de twintigers en dertigers zijn die een meer behoudend standpunt innemen, is opmerkelijk volgens Muis. „In de Verenigde Staten zijn het de oudere, witte mannen. We zouden verwachten dat het oudere mensen zijn die vinden dat ontwikkelingen te snel gaan. Dat het in Nederland de jongeren zijn, vraagt meer onderzoek.”

Te spreken van een trend is volgens de onderzoeker voorbarig. „Dat kunnen we pas zeggen als blijkt dat deze visie bij volgende generaties doorzet.”