Voor Annieke van IJmeren (16) uit Opheusden, die examen havo deed op het Van Lodenstein College in Kesteren, is het niet moeilijk om te bedenken hoe ze haar vakantie gaat invullen. „Tijdens het leren was het enige wat ik wilde een echte zomer. Met 30 graden aan het water zitten en barbecueën.” Maar er moet ook gewerkt worden. „En daarna ga ik nog een aantal weken op vakantie.”

Na deze ontspanning moet Annieke weer vol aan de bak. „Ik hoop dat ik over tien jaar afgestudeerd ben aan de universiteit en dat ik dan officier van justitie ben.” Om die droom waar te maken, begint ze in september met de opleiding hbo-rechten. „Ik vond op school de lessen maatschappijwetenschappen over criminaliteit en politiek het leukst. Daardoor is mijn interesse in rechten groter geworden. De opleiding is een begin van iets nieuws in mijn leven en ik ga nu leren voor iets wat me echt leuk lijkt.

Ook Aart van Bochove (17) uit Gouda heeft naar deze vrije periode uitgekeken. „Dit is misschien wel de laatste keer in mijn leven dat ik zo vrij ben. Ik kan elke dag zelf indelen, zonder verplichtingen. En zonder wekker.” Aart deed vwo-examen op het Driestar College in Gouda. Na de vakantie gaat hij natuur- en sterren­kunde studeren „Dat zal anders zijn dan op de middelbare school. De mensen, docenten en vakken verschillen met de middelbare school. Ik wil met mijn toekomstige werk in de natuurkundehoek blijven, bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek doen.” Ondanks al deze dromen, kan Aart ook relativeren. „Als ik mezelf een advies moest geven voor over tien jaar, dan zou ik zeggen: wees tevreden met wat je hebt.”

Het doel van Marjolein Honkoop (16) uit Sliedrecht is bereikt wanneer ze over tien jaar met plezier op een kinderdagverblijf werkt. Marjolein deed vmbo-tl-examen op CS De Hoven, locatie Calvijn, in Hardinxveld-Giessendam. „Ik kijk uit naar mijn toekomstige baan. Op de opleiding gespecialiseerd pedagogisch medewerker die ik ga volgen,wil ik veel leren over kinderen en hoe je hen het best begeleidt.”

Ook voor de kinderbegeleidster in spe is er nu tijd voor ontspanning. Naast haar werk in de keuken van een verpleeghuis gaat ze twee weken op vakantie met haar ouders.

„Mijn advies voor mezelf over tien jaar is om door te gaan, ook als dingen niet lopen zoals je het wilt. Later krijg je misschien spijt als je bijvoorbeeld je opleiding niet hebt afgemaakt.

Darryl Silvania (16) uit Hardinxveld die ook op CS De Hoven vmbo-tl-examen deed, gaat in zijn vrije tijd werken bij een houtbouwbedrijf. „Om geld te verdienen voor mijn vakantie naar Curaçao.” In de weekenden wil Darryl zijn vrienden opzoeken en lekker niks doen. „Maar eerst ga ik nog op examenreis.”

Voor Darryl is werken in de zorg de droom. Hij schreef zich in voor de opleiding verpleegkundige. „Ik vind het werk superleuk en mijn ouders zijn allebei verpleegkundige. Daarom denk ik dat het ook iets voor mij zal zijn.”

Wat Darryl niet gaat missen aan school zijn boekverslagen. „Ik hoop dat ik die nooit meer hoef te maken.”

Annelien van de Spek (17) uit Zevenhuizen deed vwo-examen op het Driestar College in Gouda. Ze hoeft zich niet te ver­velen in de vakantie. Ze gaat met twee vriendinnen op examenreis naar Israël. „Ik hoop twaalf dagen te vertoeven in hartje Jeruzalem. Daarna staat nog een vakantie naar Italië op de planning, met familie. Verder ga ik werken bij een kledingwinkel in Gouda en de overige dagen help ik in de groentewinkel van mijn vader.”

De examenperiode voelde voor Annelien als „het motto uit het Goudse wapen: ”per aspera ad astra”. Door de doornen heen naar de sterren. De examen­strijd is gestreden en nu afwachten tot 14 juni of de overwinning ook daadwerkelijk is behaald.” Als dat het geval is, gaat Annelien bedrijfs­kunde studeren. Dat was geen lastige keuze. „Het bedrijfsleven trekt mijn aandacht al van jongs af aan.”

Toch zal Annelien nog regelmatig terugdenken aan de middelbare school. „Wat me zal bijblijven, zijn de supermarktbezoekjes in pauzes en tussenuren.” Maar gelukkig heeft ze meer gedaan dan dat. „Op de middel­bare school heb ik geleerd dat we niet overal even goed in kunnen zijn. Het is nuttig om te ontdekken waar jouw gaven en talenten liggen, zodat je ze kunt ontwikkelen. Niet alleen voor jezelf, maar uiteindelijk ook voor anderen.”