"Even achteruit", waarschuwt De Jong. Voor hem ligt het frame van een traphek. Martien is bezig de spijlen erin te bevestigen. Met een maatpijpje controleert hij of de spijl op de goede plek ligt. Dan grijpt hij het laspistool, trekt een zwarte kap voor zijn gezicht en drukt de lasdraad tegen de spijl aan. Even is er een felblauwe vlam te zien; de spijl zit vast.

Het traphek is de eerste in een serie van 33. Bestemd voor een 100 meter hoge flat in Hoogvliet. Aan de muur hangen de tekeningen, vol met zwarte vingervlekken. De Jong legt het proces uit: "Mijn baas krijgt een opdracht, meestal van een aannemer. De werkvoorbereider maakt vervolgens de tekeningen en legt die aan mij voor. Als er in serie wordt gewerkt, maak ik eerst een proefexemplaar. Op locatie gaan we kijken of dat hek past. Als alles klopt, kan ik de rest ook maken."

De bankwerker zaagt of knipt dan eerst al het benodigde materiaal op maat. Vervolgens maakt hij een mal. Die bestaat uit twee balken op schragen met opstaande stukjes ijzer eraan, waar het hek precies inpast. "Dan komt het mooiste: het in elkaar zetten van het hek. Met een aantal kleine hechtlassen maak ik alles vast." De constructiewerker gebruikt een mig-maglasapparaat, waarbij een lasdraad smelt door de hoge temperatuur. Omdat het apparaat ook een beschermgas toevoegt, wordt de las niet poreus.

Hoogstandje

Daarna komt het aflassen. Meestal laat Martien dat over aan zijn collega''s of aan de stagiairs die hij onder zijn hoede heeft. Zij lassen de overgebleven kieren dicht en slijpen de onregelmatigheden van het hek.

Daarna gaat het hekwerk naar de verzinkerij. Er komt een zinklaag over het ijzer, tegen de roest. Tenslotte krijgt het hek in de spuiterij met een poedercoating de juiste kleur. Collega''s van De Jong monteren het eindproduct op locatie. Soms op de 33e verdieping, zoals bij de flat in Hoogvliet.

Soms heeft hij een bijzondere opdracht. Zoals die keer toen hij een stalen bekisting moest maken voor de hogesnelheidslijn (hsl). "De rails moeten precies op elkaar aansluiten. Voor de betonnen koppelstukken eronder komt het dus ook heel nauw. Als je dan een houten bekisting gebruikt, kan die gaan wijken. Ik moest een stalen mal maken, die bovendien nog eens versteld moest kunnen worden. Dat was precisiewerk en daar houd ik wel van." Bij zijn huis in het gehucht Achterbroek is wel te zien welk beroep hij heeft. Het hekwerk rond de oude boerderij is van zijn hand, evenals de trap met bijbehorend traphek.

Constructiewerker is volgens De Jong een boeiend beroep. "Je ziet het product onder je handen groeien." Toch heeft de metaalsector te kampen met een tekort aan jonge werknemers. "Bij ons bedrijf valt dat wel mee, maar er zijn bedrijven waar alleen maar ouderen werken. Veel jongens vinden ons vak niet leuk, omdat je er vieze handen van krijgt. Maar in de bouw is het bijvoorbeeld veel zwaarder. Ik werk hier droog en hoef geen zware balken te sjouwen. Daar hebben we een bovenloopkraan of een heftruck voor."

Doorbijten

Het is volgens De Jong nodig dat je goed gemotiveerd bent als je in de metaalsector aan de slag gaat. "Soms is het echt wel even doorbijten. Bijvoorbeeld als je ergens een hoek uit moet slijpen. Dan sta ik met een trillende slijpmachine in mijn handen, terwijl het heel precies komt waar je slijpt."

Martien heeft dagelijks met het jonge volk te maken, want hij is bevoegd leermeester. Daarvoor heeft hij een cursus gevolgd. Op de dag van het interview moet hij twee stagiairs aan het werk houden: één die de mbo-opleiding werktuigbouwkunde volgt en een vmbo''er die één dag in de week stage loopt. Daarnaast heeft constructiebedrijf Verweij ook nog twee leerling-constructiewerkers in dienst, die één dag per week naar school gaan.

Zelf begon Martien vlak voor zijn zestiende verjaardag al bij het bedrijf in Gouderak, dat toen nog in Ouderkerk aan den IJssel gevestigd was. "Op de lts twijfelde ik tussen hout- of metaalbewerking. Ik heb voor metaal gekozen en heb daar tot de dag van vandaag nog geen spijt van gehad."

Opleiding

  • Vmbo-techniek: vier jaar
  • Opleiding tot constructiebankwerker/lasser allround via de beroepsopleidende (bol) of de beroepsbegeleidende leerweg (bbl): twee jaar
  • Eventueel cursussen lassen en tekeninglezen