Met een lange laboratoriumjas aan en een veiligheidsbril op staat Voorend in het lab. Een doordringende olielucht prikkelt de neusgaten. Gemakkelijk raden dus wat hier geanalyseerd wordt. Olie!
De locatie van Saybolt langs de Nieuwe Waterweg in het Rotterdamse havengebied blijkt dan ook volstrekt logisch. Hier stomen de enorme olietankers langs. Zij leveren hun zwarte goedje af aan bijvoorbeeld Shell. Zo’n –zogenaamd petrochemisch– bedrijf verwerkt de olie tot bijvoorbeeld benzine en diesel.
„Je werkt de hele dag met chemicaliën."
Oliemaatschappijen en hun klanten willen vaak precies weten hoe de olie dan wel het olieproduct dat ze krijgen, is samengesteld. Daarom wordt de onafhankelijke analisten van Saybolt gevraagd om de boel te controleren, legt Voorend uit. „Kopers willen weten of het product echt aan de eisen voldoet. Hoe zie je nu dat jouw stookolie niet in orde is? Tussen zwart en zwart zit geen verschil. Toch zou het maar zo kunnen dat de olie niet zuiver is.”
Oceaanstomer
Omdat er enorme bedragen in de petrochemie omgaan, is een analyse vaak noodzakelijk. „Het kan soms tonnen aan euro’s schelen. Als bijvoorbeeld blijkt dat er minder in zo’n grote oceaanstomer zit dan beloofd.”
Voorend wijst op een serie formulieren op de labtafel. Bij elk blaadje hoort een flesje of potje met een monster. „Met deze sample stookolie ben ik momenteel bezig. Zoals je ziet, hebben de monsters verschillende prioriteiten, afhankelijk van de deadline. Soms komt er zomaar een spoedklus tussendoor. Of komt er een belangrijke sample speciaal ingevlogen vanuit ergens ter wereld.”
De monsters licht Voorend van a tot z door. Allerlei waardes worden bepaald. Kookpunten, brandpunten, de concentratie van metalen of andere stofjes. „De uitkomst per analyse is eigenlijk maar een getalletje. Dat cijfertje geeft aan of het monster binnen of buiten de specificaties valt, zoals de verkoper het aanbiedt. Is het ”off-spec”, dan gaat de koop vaak niet door.”
Voorend geeft een voorbeeld van een analyse bij benzine, een olieproduct. „Als je euro tankt, dan staat 95 voor het octaangetal van de benzine. Dat getal zegt iets over de kwaliteit van de benzine. Je wilt geen euro 90 in je tank gooien. Het getalletje 95 moet er bij onze analyses dus uitkomen.”
Analytisch denken
Wat Voorend in zijn job aanspreekt? Allereerst ligt het gestructureerd werken hem wel. Ook analytisch denken gaat hem goed af. „Ik geniet ervan om problemen te herkennen en op te lossen tijdens een moeilijke analyse of bij het stukgaan van een apparaat. Ook is de diversiteit aan analyses groot, elke dag is het een verrassing welke analyses je moet doen. Sommige metingen duren maar een kwartiertje, andere wel 24 uur.”
De petrochemie spreekt Voorend sowieso erg aan. Iedereen gebruikt immers olie. „We zijn er allemaal afhankelijk van. Wanneer ik mijn werk goed doe, zorg ik dat mijn buurman met een gerust hart kan tanken.”
Een keerzijde van zijn beroep is er ook, aldus Voorend. „Je werkt de hele dag met chemicaliën. Ook schadelijke. Uiteraard werk je zo schoon mogelijk en doe je handschoenen aan. Veiligheid staat bij Saybolt bovenaan. Maar als een collega per ongeluk een potje met vluchtige chemicaliën open laat staan, is het kwaad snel geschied zonder dat je er zelf iets aan kunt doen. De schade voor je lichaam openbaart zich vaak pas later. Soms na dertig jaar.”
Bij Saybolt en andere chemiebedrijven blijkt het elke keer weer lastig om vacatures te vervullen. Om ervoor te zorgen dat er toch genoeg analisten zijn, worden er mensen aangetrokken uit Estland, Letland of Litouwen of andere Oost-Europese landen. Als een van de weinige branches heeft de petrochemie dus nog geen last van de crisis.
Opleidingen
- Opleidingen voor chemisch analist zijn te volgen met elke vooropleiding: vmbo, havo en vwo.
- Voor vmbo’ers is er de laboratoriumopleiding op mbo 4-niveau. De opleidingen duren meestal vier jaar.
- Wil je met je havodiploma op zak het laboratorium in? Dan kun je ook kiezen voor een chemieopleiding op hbo-niveau. De opleiding wordt bij veel hogescholen verzorgd door het Hoger Laboratoriumonderwijs (HLO).
- Scheikunde op universitair niveau kan uiteraard ook. Technische studies zijn er in Delft en Twente. Algemene chemieopleidingen vind je in Amsterdam, Utrecht, Nijmegen en Groningen.
- Er is ook een speciale hbo-opleiding in de richting van de petrochemie via Reed Business Opleidingen.
