Volgens de twintiger weten scholieren schrikbarend weinig over psychische gezondheid. Als voorlichter van de MIND Young Academy, een organisatie die zich inzet voor mensen met psychische problemen, geeft ze vmbo-, havo- en vwo-leerlingen en mbo-studenten gastlessen om daar verandering in aan te brengen.
Hoe gaat het met jouw psychische gezondheid?
„Momenteel goed. Het is weleens anders geweest. Op mijn vijftiende verloor ik mijn vader, drie maanden na zijn opname. Door een depressie maakte hij een einde aan zijn leven. Ik wist voor die tijd niet eens wat een depressie was, want daar had ik nooit wat over geleerd op school. Twee jaar later belandde ik zelf meerdere keren in een donker gat. Ik zei tegen mezelf: „Jij bent niets waard. Niemand wil vrienden met je zijn.””
Wat was je absolutie dieptepunt?
„Het leek de enige oplossing om een einde aan mijn leven te maken. Gelukkig heb ik nooit daadwerkelijk een poging gedaan. Ergens realiseerde ik me: ik wil niet sterven, maar ik wil dat het niet langer ondraaglijk is om te leven. Een vriendin zei: „Je ziet er uitgeblust uit.” Ze stimuleerde me om niet langer het isolement op te zoeken, maar het anderen te vertellen. Ook ik mag er zijn bij familie en vrienden.”
Hoe ontsnapte je uit de spiraal van negatieve gedachten?
„Het is goed om je te realiseren wat er in je koppie omgaat. Hoe je praat tegen jezelf. Een gedachte als ”ik ben mensen alleen maar tot last”, werkt eenzaamheid in de hand.
Elke ochtend vroeg ik me daarom bij het wakker worden af: wat gaat er vandaag in mijn hoofd om? Als dat verkeerde gedachten waren, ging ik als een helikopter boven mezelf hangen om te kijken hoe ik positiever kon denken.
Het is hard werken om psychisch gezond te worden en te blijven. Maar voor je fysieke gezondheid moet je net zo goed hard werken.”
Wat wil je bereiken door je verhaal te vertellen aan klassen?
„Ik wil het beeld over psychische gezondheid nuanceren. Het is niet alleen borderline, depressie en schizofrenie, maar ook piekeren, stress en eenzaamheid. Een scholier die niet slaapt omdat er te veel gedachten door zijn hoofd malen, heeft ook te maken met zijn psyche.
Daarnaast probeer ik het taboe op psychische problemen te doorbreken. Leerlingen die daarmee kampen zijn niet gek, maar mensen zoals ieder ander. Daarom moet je erover kunnen praten. En het niet opkroppen.”
Hoe reageren leerlingen op je verhaal?
„Respectvol. Ze vinden het dapper dat ik mijn verhaal vertel. Ik merk ook dat leerlingen nieuwsgierig zijn en behoefte hebben aan informatie.
Pas wilden twee leerlingen na afloop met me praten. Een van de meisjes vertelde me dat ze met een depressie kampte en een zelfmoordpoging had gedaan. „Goed dat je dit deelt”, zei ik. „Hoe gaat het nu met je? En wat heb je nodig?” Een luisterend oor bleek genoeg te zijn. We zijn ook geen hulpverleners, dus leerlingen die hulp nodig hebben, verwijzen we zo goed mogelijk door naar de aangewezen persoon binnen de school of naar de huisarts.
Overigens verkondigen we niet dat je móét praten. Mijn broer en zus praten ook niet. Dat is niet hun manier van verwerken. Maar er moet wel ruimte zijn om je te uiten.”
Helpen jouw drie lessen om leerlingen psychisch gezond te maken?
„Wij zijn ijsbrekers, beginnen het gesprek over psychische gezondheid. De MIND Young Academy kan scholen en docenten vervolgens helpen om het gesprek te blijven voeren.”
Wat is jouw beste tip voor scholieren om psychisch gezond te blijven of te worden?
„Neem jezelf serieus. Verwaarloos jezelf niet, en bagatelliseer je bestaan niet. Niemand blijft drie weken met een gebroken been rondlopen. Doe dat dus ook niet met een ‘gebroken’ koppie.”
Heb jij psychische problemen?
Leg je nood in gebed aan de Heere voor. Als je met gedachten over zelfdoding rondloopt, is het belangrijk dat aan iemand te vertellen. Dat kan een drempel vormen, maar wie die de drempel overstapt, ervaart dat het oplucht. Ook voldoende slapen en bewegen is belangrijk. Kom je niet uit de negatieve gedachtenspiraal? Wacht niet te lang, maar neem contact op met de christelijke organisatie voor geestelijke gezondheidszorg Eleos, via eleos.nl. Gratis en anoniem bellen en chatten met een psycholoog van Stichting 113 Zelfmoordpreventie, via 113.nl. Ook is het mogelijk via die website online therapie te volgen.
