Vrijdagochtend 05:05. Een stroom scholieren schuifelt naar de koffietafel. Ze hebben tien minuten pauze voordat de laatste workshop van de nacht begint. Ze zijn sinds donderdagavond 20:00 op school. Menig leerling benut de vrije tijd om wat cafeïne naar binnen te slurpen. Dat kunnen ze gebruiken bij het lasergamen, bij het zingen van Franse liedjes of bij het maken van milkshake. De scholieren die nog energie hebben om te praten, hebben het maar over één ding: slapen.

Circa 140 scholieren van de school in Veenendaal doen vrijwillig mee aan een lessenmarathon. Samuel van Dongen (16) is een van de twaalf leerlingen uit 5-vwo die de nachtelijke activiteit organiseren. Net als de anderen draagt hij een bordeauxrood shirt met het opschrift ”Expeditie Zuid-Sudan”. „We gaan eind april naar Noord-Oeganda om Zuid-Sudanezen te bezoeken in vluchtelingenkampen. Het sponsorgeld dat de leerlingen hebben opgehaald is voor de zendingsorganisatie GZB. Die heeft projecten in dat land.” De reis naar Oeganda moeten de leerlingen door eigen acties bekostigen.

Bij de workshop kledingruil knappert het haardvuur op het scherm. De zestien leerlingen die deze workshop volgen in het laatste uurtje van de nacht, ruilen geen kleding meer. Ze pimpen de kleding. De docent haalt haar schouders er over op. „Wat verwacht je anders rond dit tijdstip?” Een leerlinge uit de groep spreekt haar docent aan. „Ik ben erg creatief. Mag ik even op de tafel staan?” „Natuurlijk, vannacht mag alles”, vindt die.

Janneke en Rosalie zitten naast elkaar met een kledingstuk voor hun neus. Janneke kleurt gedachteloos het label van de trui voor haar blauw. „Ik overleef door bezig te blijven.” Hoe het is om een nachtje door te halen. „Hé? Wat? Oja, vermoeiend.” Rosalie: „Gelukkig mogen we gratis koffiedrinken uit de automaat, die normaal gesproken alleen voor leraren is.”

Jessica is in een van de lokalen een verdieping lager bezig met een „beeldende-vormingachtig iets”. Ze hakkelt. Heeft rode ogen. „Ik val bijna in slaap. Ik heb nog lessen vandaag, maar ik denk dat ik in slaap ga vallen. Daar kan ik niks aan doen. Dat gebeurt.”

Glowgolven

Scholieren moesten minimaal 50 euro sponsorgeld ophalen om mee te mogen doen aan de lessenmarathon. Jurjan (15) uit havo-5 haalde het meeste sponsorgeld op: 277 euro. Hij won daarmee een uur gratis glowgolven. Maar dat was niet zijn motivatie om zoveel mogelijk geld op te halen. „Ik ken vrijwel iedereen van het expeditieteam. En ik dacht: de wereld kan van deze actie alleen maar beter worden, dus laat ik maar veel geld ophalen. Ik vroeg onder andere mijn buren om mij te sponsoren. Ook zette ik een collectebus neer op mijn werk.”

De scholier is inmiddels 24 uur wakker en heeft nog een schooldag voor de boeg. „Net had ik het lastig. Maar als je gaat focussen op je vermoeidheid, wordt het alleen maar erger. We houden het gewoon gezellig met elkaar. En natuurlijk: zodra ik thuis ben rol ik mijn nest in.”

Rond de klok van 6 uur maakt organisator Samuel de balans op. „Een nacht op school verblijven is een grote ervaring. Daarom doen we mee. Maar als ik nu kijk is iedereen moe en willen we allemaal zo snel mogelijk naar huis. Maar ja, we moeten nog een dag op school zitten. Dat hoort erbij. We lijden met z’n allen. Fysiek zullen we vandaag aanwezig zijn, maar mentaal niet helemaal.”

„Er is nog niemand omgevallen”, concludeert Rachel. Ze is voorzitter van het team dat de lessenmarathon organiseert. „We konden het met school niet voor elkaar krijgen dat we vrijdag vrij zouden krijgen. Maar dat geeft ook niet. Het idee van de lessenmarathon is juist dat je een dag, een nacht en een dag achter elkaar doorgaat. Dat is de ervaring.

Ze kijkt –„zolang ik bezig blijf, zit ik goed in mijn energie”– vooruit naar de expeditie in april. „In Zuid-Sudan is een aantal jaar geleden een heftige burgeroorlog geweest. We willen de slachtoffers daarvan hoop brengen in vluchtelingenkampen. Ik hoop dat we iets van ons geloof kunnen delen. Zodat we vluchtelingen bemoedigen.”

De aula stroomt ondertussen vol met scholieren die ontbijten. Een van de leerlingen doet op de piano een poging de boel op te vrolijken en pingelt ”Old MacDonald had a farm.” Scholieren kauwen hun brood weg.