We kregen een korte rondleiding. Maar aangezien zo ongeveer alle ogen dichtvielen tijdens de busreis van twee uur, waren we niet heel actief in het vragen stellen toen we eenmaal in de fabriek waren. We hebben wel een paar leuke producties gezien: er hingen bedrukte linnen tasjes van het Mauritshuis in Den Haag, een schort van Hak bedrukt met allerlei groenten, en ook sjaals en petten. Deze fabriek helpt Moldavië vooruit. Het verschaft werkgelegenheid aan de mensen in de omgeving ervan. We vonden het wel opvallend dat álles wat daar wordt geproduceerd uiteindelijk weer naar Nederland wordt geëxporteerd. De naaisters die we zagen, verdienen omgerekend zo’n €220,- per maand. Deze lage lonen zijn dan ook de enige reden dat deze fabriek hier is gebouwd. De directeur vertelde zelfs dat de Nederlandse overheid een significant deel heeft gefinancierd. Het voelt al met al wat vreemd: de arbeidsomstandigheden leken ons niet heel prettig; het was bijvoorbeeld erg warm. Maar dit is wel een manier waarop mensen kunnen werken. Zo blijft de Moldavische samenleving steeds weer vragen oproepen!
Na dit bezoek reden we naar een daycare center waar een heerlijke lunch met Moldavische soep, aardappelpuree, vlees en koekjes voor ons klaarstond. De mensen tonen hier hun vriendelijkheid overduidelijk in het eten én in de hoeveelheid ervan. Al valt me op dat velen van ons bang zijn om iets vreemds te eten.
Vervolgens gingen we onderweg naar het zomerkamp van Youth For Christ. Onderweg daarnaartoe hebben we gezien hoe slecht de wegen worden onderhouden. Slingerend reed de chauffeur, om de kuilen te vermijden. En af en toe moest hij heel langzaam rijden vanwege de vele onregelmatigheden. Nu is het bijna zomer, maar in de herfst en winter is het dramatisch én gevaarlijk hier. We kwamen door een dorpje waarin alleen al op de hoofdweg vijftien huizen te koop staan. We reden langs de grens met Oekraïne. We zagen kinderen spelen in rommelige tuinen met een paar kippen erbij. We passeerden een krot met golfplaten dak waar werkelijk mensen wonen. Het is moeilijk voor te stellen hoe men hier het leven vormgeeft.
Aangekomen bij het zomerkamp (het is in Moldavië al zomervakantie), werden we hartelijk verwelkomd. We hadden allemaal cadeautjes voor de kinderen meegenomen. Met dank aan Duifhuizen Lederwaren hadden we ook een stuk of twintig rugtasjes. Heel erg leuk dat we dat konden geven! We hebben er wel voor moeten kiezen om het in één keer aan de leiding te geven; zij maken er dan pakketjes van.
Wat hebben we daar prachtige momenten beleefd! We begonnen met het voorstellen van onszelf in het Engels. Michaëla, de leidster vandaag, vertaalde het. De kinderen waren verbaasd dat Renzo nog zo jong is, ze hadden hem zelf achttien geschat. Meneer From the Mountain oogstte flink gelach. Hij is al 25 jaar zestien, dus dat was gelijk een mooie rekensom. Toen gingen we zingen: ‘Hoofd, schouders, knie en teen’. Wat deden de kinderen enthousiast mee! De glunderende koppies, echt onbetaalbaar. Na ‘Lees je Bijbel, bid elke dag’ en ‘Een rivier vol van vrede’ gingen we naar buiten. En daar begon het pas echt. De jongens gingen voetballen, op de wipwap met zo veel mogelijk kinderen en de meiden gingen een handenklapspelletje doen. Lisette en Naomi leerden ons en de kinderen een nieuw spelletje aan en dat hebben we een half uur in tweetallen gedaan. Wat zijn die kleintjes dan leergierig en lief. Ze genoten volop, en wij net zo goed! Deze kinderen hebben het thuis veelal moeilijk. Ze komen vaak uit gebroken gezinnen en er zijn veel problemen. Youth for Christ zorgt voor goed voedsel, voor liefde en aandacht en het Evangelie wordt aan deze kinderen verteld. Het is mooi om te zien hoe levensveranderend deze organisatie bezig is. Laatst heeft er in de GezinsGids een serie over Moldavië gestaan waarbij o.a. de directeur van Youth for Christ aan het woord kwam. Het is een aanrader om die serie nog eens op te sporen (ik heb hem in bezit, voor de liefhebber).
Na de foto was het tijd om te vertrekken. Er zijn heel wat high fives uitgedeeld. Nadat Robin, Laurian, Paul en Harrod voor de laatste keer één van de jochies hadden gepakt en in de lucht gegooid (hij gilde van plezier), was het voorbij. We werden geknuffeld en blij uitgezwaaid. Het maakte op ons allemaal veel indruk!
We hebben deze dag afgesloten met een diner in Chisinau. In het restaurant was wifi, waar de meesten heel blij van werden. “Dat is zo heerlijk, als al die berichtjes binnenkomen, ik heb al zeven uur zonder wifi moeten doen!”, aldus Martine. Na het eten hebben we nog genoten van ijs, taart of pannenkoekjes met kersen en room. Nu is iedereen bezig met het inpakken van zijn koffer, want morgenochtend vertrekken we rond half vijf naar het vliegveld om terug naar huis te gaan.
