Ze vond het heel akelig en snapte niet waarom het gebeurde, vertelt Lisa (16). Haar ouders gingen uit elkaar toen ze zes was. „Ik weet nog dat ik hen ruzie hoorde maken en vroeg waarom ze dit deden. Ze ontkenden dat ze ruzie hadden.”
De periode na de scheiding was heftig. „We verhuisden en ik moest naar een andere school. Het was heel onwennig zonder vader. Af en toe ging ik naar hem toe. Ik wist mij geen raad met mijn gevoelens en was thuis soms agressief.”
Lisa bleef hoop houden op herstel. „Elke avond bad ik na het zingen van ”Ik ga slapen, ik ben moe” of papa terugkwam. Ik zei tegen mijn moeder dat de scheiding mijn schuld was, omdat ik weleens boos werd. Toen mijn vader opnieuw trouwde, ben ik gestopt met bidden om herstel.”
Lisa woont inmiddels al jaren in een gezin uit de kerkelijke gemeente. Ze heeft nog altijd contact met beide ouders. Ze bezoekt af en toe de een en belt regelmatig met de ander. „Ik heb het fijn in mijn pleeggezin, maar toch voel ik me soms eenzaam. Vooral als ik een gezin zie dat het goed met elkaar heeft, doet het pijn vanbinnen. Wanneer klasgenoten naar mijn situatie vragen, zeg ik weleens dat ik jaloers op hen ben. Als zij thuiskomen, zien ze hun ouders en broers en zussen.”
Niet zielig vinden
Hoe moeten klasgenoten en mensen in de kerk zich opstellen tegenover een jongere van wie de ouders gescheiden zijn? „Ze moeten normaal doen. Ik vind het fijn als mensen echt geïnteresseerd zijn en met mij meeleven. Maar ik heb er een hekel aan als ze mij zielig vinden en tegen elkaar zeggen dat die scheiding zo sneu voor mij is. Als niemand naar mijn situatie vroeg, zou ik mij best eenzaam voelen.”
Niet alle jongeren zullen open over een scheiding kunnen praten, denkt Lisa. „Een klasgenoot stuurde mij eens het bericht dat zijn ouders gingen scheiden. Ik heb de nacht erna wakker gelegen en vroeg mij af wat ik moest doen. Uiteindelijk heb ik een brief naar zijn ouders gestuurd. Ik schreef daarin dat ik wist wat het betekent om kind van gescheiden ouders te zijn en vroeg hen om zich duizend keer te bedenken voordat ze uit elkaar gingen en vooral aan hun kinderen te denken.
Ook christelijke mensen zeggen soms dat het beter is om te scheiden. Ik ben het daar niet mee eens. Laat ouders in therapie gaan, want kinderen lijden ontzettend onder een scheiding. Zij zijn er de dupe van. Jongeren hebben een gezin nodig, met een vader en een moeder. Ik vraag mij weleens af waarom ik dit allemaal moet meemaken en gun dit niemand.”
Goede band
De ouders van Eric (15) scheidden toen hij één jaar was. Zowel zijn vader als zijn moeder is hertrouwd. Hij bleef na de scheiding bij zijn moeder wonen. „Ik weet niets meer uit de tijd van de scheiding. Mijn moeder vertelde later dat ik regelmatig vroeg waar mijn vader was.”
Erics vader hield contact met hem. „Toen ik ’s middags nog moest slapen, kwam hij wekelijks een paar uurtjes bij mij. Later ging ik naar hem toe, eerst op een zaterdagmiddag en uiteindelijk bleef ik ook een nachtje bij hem slapen. De laatste jaren ben ik om het weekend en soms ook doordeweeks bij hem. Jaarlijks ga ik met hem op vakantie en we mountainbiken samen.”
Eric heeft een „heel goede” band met zijn vader. „Vooral toen ik jong was, miste ik hem vaak. Bijvoorbeeld als ik zag hoe andere kinderen leuke dingen met hun vader deden. Mijn stiefvader kan mijn eigen vader nooit vervangen.”
Hij heeft met de scheiding leren leven, vertelt Eric. „Ik vind niet dat ik een slechte jeugd heb gehad. Ik kan mij niet goed voorstellen hoe het leven in een gewoon gezin is. Gelukkig zijn mijn beide ouders erg betrokken. Op school heb ik mij nooit een buitenbeentje gevoeld vanwege de scheiding.”
Eric had wel moeite om zijn stiefvader te accepteren. „Ik vond het niet fijn als hij mij corrigeerde. Nu gaat het goed tussen ons. Af en toe heb ik nog een aanvaring met mijn stiefvader. Ik denk eerlijk gezegd dat dit bij mijn eigen vader minder snel zou gebeuren, omdat we een bloedband met elkaar hebben.”
Helpen
Kortgeleden scheidden de ouders van een vriend van Eric. „Hij praat er vaak met mij over en ik probeer hem zo goed mogelijk te helpen. Ik weet denk ik beter wat hij meemaakt dan jongeren van wie de ouders niet uit elkaar gingen.”
Wat kunnen kerkmensen en ambtsdragers betekenen voor een jongere wiens ouders gaan scheiden? „Ik zou als dominee zo’n jongen of meisje af en toe bij me roepen en vragen hoe het gaat. Dan merk je vanzelf of iemand erover wil praten.”
Lisa en Eric heten in werkelijkheid anders.
Vorige week meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek dat het aantal scheidingen vorig jaar met 5 procent is gestegen. In 2014 liepen 35.000 huwelijken op de klippen. Een op de vijf scheidingen was de afgelopen twee jaar een vechtscheiding.