Toen Joyce van Essen (24) drie jaar geleden ging trouwen, schreef ze de trouwkaart zelf, met een kroontjespen. Ook de enveloppen en de naamkaartjes voor op tafel kregen van haar een persoonlijke touch. Daar werd zo leuk op gereageerd, dat ze na de bruiloft opdrachten kreeg om dit ook voor anderen te doen. Inmiddels heeft ze er een fulltimebaan aan.
In Amerika en Engeland is het vrij gebruikelijk: de trouwkaart en enveloppen laat je schrijven door een schrijfbureau. In Nederland was zoiets er nog niet toen Joyce van Essen ging trouwen. „Ik heb het hele internet afgestruind, maar ik kon hier nergens terecht. Toen ben ik zelf aan het schrijven gegaan. En dat bleek goed te landen. Mensen vonden het heel leuk om een persoonlijk geschreven kaart te krijgen. Iedere envelop was toch uniek. Ook tijdens de grote dag zelf had ik verschillende zelfgeschreven kaartjes gemaakt, bijvoorbeeld met het menu.”
Mooi papier
De positieve reacties spoorden haar aan om verder te gaan met dit werk. „Ik ging me oriënteren op de Amerikaanse en de Engelse markt. Welke materialen werden daar gebruikt, welk papier? Want ook mooi papier hoort bij kalligrafie. Dat maakt het af.”
Al snel stroomden de aanvragen binnen. Joyce zegde haar pabo-studie op en ging fulltime met kalligraferen aan de slag. „Het is natuurlijk niet zo dat ik honderd kaarten met de hand schrijf. Dat zou niet uit kunnen.” Ze maakt een digitale versie van haar handschrift om een grafisch ontwerp van de kaart te maken. Dat ontwerp wordt uiteindelijk gedrukt.
Ze kan van de opdrachten leven. Inmiddels heeft ze zelf diverse medewerkers die haar helpen. Zelf is ze voor een deel druk met haar website, workshops en de bestellingen die ze via haar webshop met materialen binnenkrijgt. „Ook al is kalligraferen niet hetzelfde als handletteren, het lift wel mee op de trend van schoonschrijven. Het is een moderne kijk op het oude ambacht. Mensen vinden het heerlijk om met hun handen bezig te zijn.”
Eigen interpretatie
Moderne kalligrafie noemt Joyce wat ze doet. „De oude kalligrafie was vrij van eigen interpretatie. Je maakte het voorbeeld na. Dat doen wij juist niet. Het is juist leuk om je eigen stijl erin te verwerken. Wat jij mooi vindt, gebruik je in je letters. Ook denk ik bij oude kalligrafie vooral aan brede lijnen, kijk maar eens naar de eerste letters in oude Bijbels. Wij werken met een spitse punt. Door druk te zetten wordt de lijn breder.”
Kun je met handletteren zo aan de slag, beginnen met kalligraferen vraagt iets meer voorbereiding. „Het is belangrijk dat je de basis goed onder de knie krijgt, zoals: hoe houd je je pen vast, welke inkt gebruik je en welk papier is geschikt. Weet je dat goed, dan is het vooral een kwestie van oefenen. Hoe vaker je het doet, hoe sneller het gaat.”
Vloeiende beweging
In tegenstelling tot bij handletteren wordt de tekst bij kalligraferen in één vloeiende beweging geschreven. „Wat ik wil schrijven, schrijf ik dan ook altijd eerst in het klad. Pas daarna schrijf ik de tekst ‘mooi’ over.”
Haar boodschappenbriefjes zijn volgens Joyce trouwens een stuk minder mooi dan haar werk voor klanten. „Daarvoor is schrijven met een kroontjespen nu eenmaal niet geschikt, alleen al vanwege het feit dat je veel sneller denkt dan dat je schrijft.”
Tips voor handletteren
Joyce geeft je als professional enkele tips mee:
- Leer het goed aan! Er zijn in vergelijking tot vier jaar geleden veel meer mogelijkheden binnen de moderne kalligrafie in Nederland, dus kies bijvoorbeeld een goede workshop en investeer daar in. Je moet net even weten hoe je de basis aanpakt; dan kun je vandaar uit gemakkelijk verder.
- Neem de tijd. Je zult ervaren dat je de pen rustig moet hanteren, dus moderne kalligrafie zal echt een onthaastende hobby zijn.
- ”Learn the rules before you break them”. Voordat je kunt rennen, zul je moeten leren lopen en dat geldt net zo goed voor moderne kalligrafie. Leg de basis goed.
- Heb er ongelooflijk veel plezier mee!
