Voor de Joden is dit feest nog aan de gang. Acht dagen lang herdenken zij de uittocht uit Egypte en de start als vrij volk. De eerste twee avonden van Pesach zijn de seideravonden. De uittocht wordt dan herdacht aan de hand van een 2000 jaar oud boek: de Haggadah. Daarin staan het voorgeschreven eten en drinken vermeld, gebeden, teksten over de uittocht, liederen en verklaringen.

Naast het uitspreken van de teksten is het de bedoeling om over de betekenis van de uittocht te discussiëren. Awi: „Voor mij betekent Pesach zowel een verbinding met de Joodse geschiedenis als met Joden wereldwijd. De seideravond is vermoedelijk het oudste nog in gebruik zijnde ritueel ter wereld. Je voelt je onderdeel van die traditie en verbonden met alle andere Joden die deze avond gezamenlijk aan tafel zitten. Net als wij meestal in familieverband, en vaak met gasten.”

Voor Levi (34) uit Alblasserdam, die als christen vasthoud aan de oude Joodse feesten, wijst Pesach in het bijzonder op Christus. „God redde je van een zekere dood. Daarna leidde Hij ons uit en nam Hij ons als Zijn verbondsvolk aan, wat andere feesten weer leren.”

„In de Messias komt dit feest tot zijn volle betekenis.”

Pesach en de andere feesten uit het Oude Testament laten Levi stilstaan bij Gods verlossingsplan. „In de Messias, het ware Pesachlam, komt dit feest tot zijn volle betekenis.” Ook Levi viert Pesach met het lezen uit de Haggadah en met een maaltijd. „We eten schapenvlees en matses met bittere kruiden en drinken de bekers wijn.”

Veel Joden leven op dit moment in vrijheid, maar er zijn er ook die vervolgd worden, bijvoorbeeld in Jemen en in Iran. Helaas ervaren veel Nederlandse Joden ook dat de haat tegen hen toeneemt. Pesach staat voor vrijheid van onderdrukking, maar die vrijheid staat in 2015 ook weer onder druk. Awi: „De Haggadah zegt: „Jullie waren vreemdelingen in het land Egypte.” Helaas treedt die vervreemding momenteel ook in Nederland op, hoewel al mijn overgrootouders hier geboren zijn. In Den Haag werd er afgelopen zomer door jihadisten ”Dood aan de Joden” geroepen, zonder dat daartegen werd opgetreden.”

Juist wanneer er niet direct sprake is van slavernij, is het voor veel Joden belangrijk om Pesach te blijven vieren. Awi: „Aan het begin van de Haggadah staat: „Nu zijn wij slaven, maar volgend jaar kunnen wij vrije mensen zijn.” Het gaat er dus om dat jij je persoonlijk voorstelt hoe het is om in slavernij te leven. Het gaat zowel om fysieke als geestelijke slavernij van jezelf –misschien ben jij een slaaf van slechte gewoonten–, net als het Joodse volk.”