Hopen op de Heere tijdens een depressie

„Uit onderzoek blijkt dat naar de kerk gaan samengaat met minder depressies. Het sociale aspect is daarbij een belangrijke factor. Normaal gesproken ga je twee keer naar de kerk en daar ontmoet je dezelfde mensen: je vrienden in de kerkbank, de gemeenteleden op het kerkplein na de dienst. Dat is een gewoonte die voor iedereen heilzaam is. Zeker voor jongeren. We zijn als mensen niet gemaakt om dingen alleen te doen of in je eentje te geloven. De gemeente, het lichaam van Christus, heb je nodig.”

Het sociale aspect viel weg toen de kerkdiensten niet meer door alle gemeenteleden bijgewoond konden worden. „Dat wil niet zeggen dat de steunbron, die het geloof ook kan zijn, verdwenen is. Uit je Bijbel lezen of naar muziek luisteren kan bijdragen aan herstel van je depressie. Maar tegelijkertijd zijn de avonden van de jeugdverenigingen en catechisaties die niet doorgaan, factoren die meestal niet gunstig zijn voor je welbevinden.”

Verlaten

Waar het anders makkelijker is om naar elkaar om te zien in de kerk, is dat in coronatijd lastiger. „Normaal gesproken zie je elkaar in de kerkbanken, waardoor de helpende hand toesteken makkelijker is: je ziet er somber uit, kan ik wat voor je doen? Het gezamenlijke omzien naar elkaar verlies je gemakkelijk tijdens deze crisis. Dat kan een worsteling zijn als het gaat om geloof en depressie. Eenzaamheid tijdens een depressie wordt versterkt. En misschien komt daarbovenop de vraag: Waar is God? Juist nu ik God nodig heb, lijkt Hij ver weg. Uit onderzoek weten we dat het je verlaten voelen door God heel vaak samengaat met depressie. Als je opkrabbelt uit een depressie, neemt dit gevoel van verlatenheid af.”

Rol van de kerk

„De taak van de pastoraal werker en de kerkenraad is door de coronacrisis niet wezenlijk anders: ze moeten zicht houden op alle schapen van de kudde. In coronatijd is dat extra van belang. Stuur de jongeren uit de gemeente een kaartje, een reep chocola of iets anders waarmee je het signaal afgeeft: we vergeten je niet. Doe dat ook voor de eenzamen, de singles, de weduwen en weduwnaars, ook voor hen is dit een lastige periode. Zorg dat mensen zich in ieder geval niet verlaten voelen door de kerk.”

Hulp vragen, praten met iemand die je vertrouwt, dat is een goede stap richting herstel. „En ga op zoek naar wat nog mogelijk is. Je kunt nog steeds met elkaar spreken. Bel iemand op uit de kerk en vertel waar je mee zit. De drempel om dat te doen is in deze tijd wellicht hoger. Zingen en bidden blijven altijd en overal mogelijk. En dat kan troostend zijn, juist in deze deprimerende tijd.”

„In deze adventsperiode hoorde ik een preek over Psalm 130. Een herkenbare psalm waarin staat: vanuit de diepte, vanuit de ellende roep ik tot God. En ik blijf de Heere verwachten. Of je je nu ellendig, somber of alleen voelt, en in een depressie zit, je mag blijven wachten op God. En je mag weten dat het vanuit advent, vanuit het donker, licht kan worden. Ook al duurt dat soms langer dan je graag zou willen.”

Mirthe* (21) was depressief en ervaarde weinig van God. Toch was Hij altijd bij haar, ziet ze achteraf. „In november 2019 werd ik voor een halfjaar opgenomen omdat ik depressief was. Ik had al langer psychische klachten.” Mirthe kreeg hiervoor hulp, maar dat was niet genoeg. „Ik wilde iets wat meer effect had en koos voor een opname.”
Die tijd was zwaar, zegt ze. „Ik was veel met mezelf bezig en vergat vaak dat God er was. Achteraf zie ik dat Hij altijd bij me was, maar dat merkte ik niet op het moment dat ik het nodig had. Ik dacht vaak: is God er wel? Waarom overkomt mij dit?”
Vragen heeft Mirthe nog steeds. „Maar ik heb geleerd me vast te houden aan Bijbelteksten. Een vriendin zei pas tegen me: „We krijgen geen briefje uit de hemel met Gods redenen voor wat Hij doet. Maar Hij heeft wel een plan.” Daar vertrouw ik op, maar het is lastig om dat ook te ervaren.”
In 2018 bezocht ze de belijdenisdienst van een vriendin. „De dienst was zo intens mooi. Ik kon niet om de preek heen. Het liefst had ik daar zelf gestaan.” Vanaf toen wilde Mirthe graag belijdenis doen, maar die keuze was moeilijk. De depressie bleef en ze twijfelde. „Mijn predikant zei toen tegen me: „Je maakt deze keuze niet voor jezelf.”” Dus deed ze vlak voor de opname belijdenis. „God is de Enige op Wie ik kan terugvallen.”

De eerste lockdown viel Mirthe zwaar. „Ik miste fysieke kerkdiensten enorm. Maar ik kreeg kaarten uit de gemeente, juist op momenten dat ik het nodig had.” Dat stuurde God, ziet ze nu. „Ik was op het randje van afhaken, maar Hij heeft mij vastgehouden.”