Elin (21) weigerde in een toestel van Turkish Airlines twee uur lang haar zitplaats in te nemen, waardoor de piloot niet van de luchthaven van Göteborg mocht opstijgen. Het eind van het liedje was dat de Afghaan van boord werd gehaald, Ersson ook uitstapte en het toestel eindelijk kon vertrekken.
Elin filmde haar actie met een telefoon en plaatste de beelden na afloop op Facebook. „Achter in het vliegtuig zit iemand die naar Afghanistan gebracht wordt”, legde ze de bemanning uit. „Daar is oorlog en als hij daarnaartoe gaat, wordt hij waarschijnlijk gedood. Ik verzoek jullie om zijn leven te redden.”
Toen een boze passagier haar telefoon wilde afpakken, repliceerde ze: „Wat is het belangrijkste? Een leven of jouw amusement?”
Elin had via een activistenplatform op Facebook doorgekregen dat een 20-jarige Afghaan via de vlucht uitgezet zou worden. Die bleek uiteindelijk niet in het toestel te zitten, maar wel een 50-jarige landgenoot. Ersson kende hem niet.
Dapper was de actie zeker. Het vergt wel enige moed om in je eentje twee uur lang een vol toestel aan de grond te houden. Het is bovendien een statement dat meer betrokkenheid vraagt dan vanachter een (borrel)tafel ruige meningen verkondigen over migratie: links of rechts.
Het feit dat Elin de achtergrond van de Afghaanse man niet kende, maakt haar daad echter ook enigszins wonderlijk. Misschien hadden de Zweedse autoriteiten wel heel goede redenen om zijn asielaanvraag te weigeren.
De veronderstelling dat deze man in Afghanistan waarschijnlijk gedood zal worden, klinkt bovendien nogal dramatisch. Hoezeer Afghanistan ook verscheurd is door conflicten, velen van de ongeveer 35 miljoen inwoners zullen er toch een redelijk gewoon leven leiden. De algehele situatie in een land valt gelukkig niet samen met het nieuws dat de journaals en de kranten haalt.
Elins actie kwam in de week dat de Europese Commissie nader uitgewerkte plannen naar buiten bracht voor migratiecentra in Noord-Afrika en de bouw van „gecontroleerde centra” in de EU. De eerste categorie centra moet dienen om op zee geredde migranten naar terug te sturen, de tweede om migranten die eenmaal in de EU zijn gedurende hun asielprocedure op te vangen.
Als er daar –binnen twee maanden– een besluit over de status is gevallen, wordt de migrant uitgezet óf overgebracht naar een welwillend EU-land. Dat krijgt dan 6000 euro per migrant.
Het is een nieuwe poging om de gelederen in Europa rond migratie te sluiten. Erg veel houvast geeft die echter nog niet. Er is nog geen Europees land dat zijn vinger heeft opgestoken om „gecontroleerde centra” te huisvesten, en de Noord-Afrikaanse landen staan evenmin in de rij voor de migratiecentra.
Simpele oplossingen bestaan hier niet. Maar belangrijk is om in alle afwegingen iets van de empathie van Elin vast te houden. Hoezeer sommige politici anders doen vermoeden wanneer ze het christendom inzetten als argument om mensen buiten de deur te houden, is dat zeker ook een christelijke waarde. Je kunt niet op zondag belijden niets te verdienen, om doordeweeks anderen bij voorbaat ‘onze’ welvaart te ontzeggen.
