Heb je al een DigiD aangevraagd, een 18+-bankrekening en een spaarrekening op je eigen naam geopend, een eigen zorgverzekering afgesloten, zorgtoeslag aangevraagd en een aansprakelijkheidsverzekering afgesloten? Vraag 1 van het Geldplan Bijna 18, dat op de website van het Startpunt Geldzaken te vinden is, maakt meteen duidelijk wat er allemaal moet gebeuren.
Janita van den Hoek hoopt in december 18 te worden. „Ik heb in de afgelopen weken examen vmbo-tl gedaan. Nu is het afwachten of ik geslaagd ben. Na de zomer hoop ik te beginnen aan de niveau 3-opleiding zorg en welzijn op het Hoornbeeck College in Apeldoorn. Ik heb een oudere broer en zus. Daarom heb ik al het een en ander gehoord over wat je moet regelen als je 18 wordt. Maar hoe het precies zit, weet ik niet, dus ik ben benieuwd naar het stappenplan.”
Bankzaken
Nadat Janita heeft afgevinkt wat ze al geregeld heeft, een DigiD, is het tijd om stap voor stap de overgebleven zaken op te pakken. Deze stappen verschijnen onder elkaar op het scherm. Het onderdeel bankzaken is als eerste aan de beurt. Als Janita op start klikt, klapt er een scherm met vijf stappen open. Onder het kopje ”Open een bankrekening” staat uitgelegd waarom je een bankrekening nodig hebt en dat je er één kunt openen op de website van een van de banken in Nederland. Janita heeft al een jongerenrekening en een spaarrekening. „Ik kan de jongerenrekening omzetten in een studentenrekening. Dat is gratis. De pinpas van mijn bankrekening heb ik al geactiveerd, dus dat hoeft ook niet meer.”
Daarna is het aanvragen van onlinebankieren en het installeren van de Mobiel Bankieren-app aan de beurt. Janita: „De app wil ik installeren op mijn telefoon, zodat ik gemakkelijk kan zien hoeveel geld er op mijn rekening staat. Maar in winkels betalen met mijn telefoon wil ik liever niet, dat voelt niet veilig.”
Ook het advies om automatisch geld naar de spaarrekening over te maken volgt Janita niet op. „Ik houd liever de controle over mijn rekeningen. Stel je voor dat er ineens geen geld meer op mijn betaalrekening staat.”
Zorgverzekering
Stap 2 is het afsluiten van een zorgverzekering. In het stappenplan staat uitgelegd hoe je kunt bepalen welke zorg je nodig hebt, hoe je verschillende zorgverzekeraars met elkaar kunt vergelijken, hoe je je eigen risico kunt kiezen en hoe je kunt bepalen of je een aanvullende verzekering nodig hebt. „Over veel van deze dingen had ik al gehoord, dus de termen zijn niet nieuw voor mij. Maar ik moet er even voor gaan zitten als ik dit wil regelen, anders kom ik er niet uit”, aldus Janita. „Gelukkig staan er in het Geldplan links naar websites waar je verschillende zorgverzekeringen met elkaar kunt vergelijken. Dat maakt het wat overzichtelijker.”
Zorgtoeslag
Het aanvragen van zorgtoeslag is de derde stap. Het Nibud beschrijft de zorgtoeslag als een maandelijkse bijdrage van de overheid waar je het grootste deel van je zorgverzekering van kunt betalen. „Handig”, vindt Janita. „In het Geldplan staat dat je de zorgtoeslag al twee maanden voor je achttiende verjaardag moet aanvragen, omdat het soms wat langer duurt voordat de aanvraag is verwerkt. Voor het aanvragen heb ik mijn DigiD, mijn bankrekeningnummer en mijn inkomensgegevens nodig. Dat laatste vind ik ingewikkeld. Ik werk bij Het Zonnehuis, een zorggroep in Apeldoorn, in de afdelingskeuken op de gesloten afdeling. Ik krijg loonstrookjes, maar ik begrijp niet hoe ik die moet lezen. Dat moet ik eerst uitzoeken.
In het stappenplan lees ik dat ik een wijziging moet doorgeven als mijn financiële situatie na mijn achttiende verandert. Het kan zijn dat ik dan te veel zorgtoeslag krijg en dat ik een gedeelte moet terugbetalen. Dat is iets om goed in de gaten te houden.”
Aansprakelijk
Als je 18 wordt, ben je zelf aansprakelijk voor schade die je aanbrengt. Als je iemands telefoon laat vallen, moet je de kosten zelf betalen. Maar met een aansprakelijkheidsverzekering hoeft dat niet, dan betaalt de verzekeraar de schade. Daarom is stap 4 het afsluiten van zo’n verzekering. Janita: „In het Geldplan staat duidelijk beschreven wat een aansprakelijkheidsverzekering is, hoe je verschillende verzekeringen met elkaar kunt vergelijken en hoe je er een kunt afsluiten. Toch vind ik het ingewikkeld. Er worden veel tips en getallen genoemd, maar hoe het precies zit, weet ik nog niet.”
Uitleg
Janita is door het Geldplan Bijna 18 meer te weten gekomen over de geldzaken die ze moet regelen als ze straks 18 wordt. „Ik vind dat de informatie begrijpelijk is beschreven. Alles wat je moet doen staat netjes op een rijtje. Bij sommige begrippen, zoals zorgpremie en eigen risico, had ik graag extra uitleg gehad. Met het regelen van mijn bankzaken ben ik wel even zoet. Als ik er niet uit kom, ga ik mijn ouders, broer of zus om hulp vragen. Of ik probeer het zelf uit te pluizen door veel te googelen.”
