Het betreft studenten die in hun omgeving nauwelijks mensen hebben die hoger onderwijs hebben gevolgd. Daardoor hebben ze soms moeite om in het hoger beroepsonderwijs of aan de universiteit hun weg te vinden. Volgens de HvA is de studie-uitval in deze groep iets groter dan gemiddeld en veranderen ze ook vaker van opleiding tijdens het eerste studiejaar. Ze besteden relatief veel tijd aan mantelzorg en bijbaantjes en aarzelen soms de noodzakelijke leningen af te sluiten.
Geschat wordt dat landelijk ruim 40 procent van de hbo’ers eerstegeneratiestudent is. De HvA is de eerste hogeschool die voor hen een speciaal programma heeft opgezet. Daarvoor hebben zich zeventig studenten aangemeld. Het betreft mbo’ers die doorstromen, vluchtelingen en middelbare scholieren die net zijn geslaagd. HvA-docente Fiona Veraa MSc –zelf ervaringsdeskundige en nu verbonden aan het lectoraat ”Kansrijke schoolloopbanen in een diverse stad”– doet inmiddels al enkele jaren onderzoek naar deze groep.
De Amsterdamse hogeschool kondigde het driedaagse programma ”Tune In” is aan onder het motto ”Als jij als eerste van je familie gaat studeren: „Ik had nog nooit in een tram gezeten.””
Ook de Vrije Universiteit Amsterdam heeft een speciale introductietijd voor eerstegeneratiestudenten, die meer dan anderen zelf hun weg moeten zoeken.