De stijging is geen weerspiegeling van het aantal zelfdodingen in Nederland. Dat ligt al jaren rond de 1800 per jaar. Waarom dan toch zo’n stijging van het aantal gesprekken met mensen die zelfmoordgedachten hebben? Vertrekkend manager hulpverlening bij 113 Zelfmoordpreventie Judith de Heus denkt dat de toegenomen naamsbekendheid van de hulplijn een rol speelt. Maar volgens haar staat die ook in verband met het gebrek aan goede zorg voor mensen die kampen met suïcidale gedachten. Zo is de helft van de jongeren die zelfmoord plegen niet in beeld bij de zorg. De Heus vindt dat hulpverleners en scholen beter moeten signaleren.
Dweilen met de kraan open. Zo ervaren de hulpverleners van 113 hun werk. Die kraan is zo lek dat in Nederland zelfmoord doodsoorzaak nummer één is onder jongeren. Bij mensen tussen de 30 en 40 is het een grotere doodsoorzaak dan kanker.
Toch is het nog niet zo eenvoudig om effectieve hulp te verlenen aan mensen die rondlopen met gedachten aan suïcide. In de eerste plaats zijn er nogal wat mensen die denken aan zelfmoord maar die daarover nooit praten of willen spreken. Zelfs niet met een eventuele behandelaar bij wie ze in therapie zijn.
Het tweede probleem ligt bij de slechte toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg. Juist dinsdag heeft staatssecretaris Blokhuis gezegd dat ggz-instellingen direct zorg moeten bieden, ook bij patiënten die complexe problemen hebben. Nu komen ze niet zelden op een wachtlijst en krijgen ze maandenlang geen enkele zorg. Vanzelfsprekend gaat het hier zeker niet alleen om mensen die zelfmoordgedachten hebben. Maar ook deze patiënten moeten soms lang wachten op hulp. Als vanzelf worden daardoor de toch al aanwezige gedachten van waardeloosheid versterkt. En dat zijn ervaringen en gevoelens die vervolgens de gedachten aan zelfmoord verder kunnen stimuleren.
Dat jaarlijks zo’n 1800 mensen suïcide plegen, is vreselijk. Wie dit getal tot zich laat doordringen, kan niet anders dan geschokt zijn. Er zijn in Nederland niet veel kerken waar tijdens de diensten zo’n aantal een plek kan krijgen. Het is zaak dat alles op alles wordt gezet om zo snel mogelijk hulp te bieden aan mensen met suïcidale gedachten.
Het is een illusie om te denken dat een snellere hulpverlening door de ggz zelfmoord altijd kan voorkomen. Toch is het een taak van de overheid om erop toe te zien dat mensen die bij de instanties voor geestelijke gezondheid hulp vragen, deze ook krijgen. Maar makkelijke oplossingen bij een zo moeilijk vraagstuk als suïcide zijn er niet.
Heb jij hulp nodig of wil je praten over zelfmoord(gedachten)? Dan kun je contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 0900 0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl.
