Samen met zijn ouders en zijn vrouw Petra heeft Jasper Meerkerk uit Nieuw-Lekkerland een melkveehouderij. In de stal staan 65 melkkoeien. Het voer voor die beesten komt van het land dat hij bezit: 38 hectare met gras, 6 hectare mais. De familie Meerkerk hoeft het werk niet allemaal zelf te doen. Ze runnen ook een zorgboerderij, Eben-Haëzer. Daar werken vijftig hulpboeren. „Zo noemen wij onze cliënten. Ze draaien volledig mee op de boerderij. Al gaat dat natuurlijk wel in hun eigen tempo”, vertelt Jasper.
"Als we twee jaar op rij zo weinig regen krijgen, ontstaan er grote problemen"
Deze biddag voelt voor Jasper anders dan andere jaren. De extreme droogte van afgelopen zomer speelt vooral door zijn hoofd. „Niet dat ik me zorgen maak over komende zomer, dat is nooit goed, maar als we twee jaar op rij zo weinig regen krijgen, ontstaan er grote problemen.”
Elia
Met name toen er een sproeiverbod werd ingesteld, voelde Jasper zich afhankelijk van God. Op dat moment kon hij zelf niets meer voor zijn gewassen doen. „Ik moest het overgeven in de handen van de Schepper. Al hebben we hier nóg zo veel robots en machines, wat heb je daaraan als het niet meer regent? Dan valt de voedselvoorziening weg. En we kunnen wel zonder machines en geld, maar niet zonder eten.”
„Met je verstand weet je wel dat de Heere alles bestuurt, maar daar zijn we ons meestal veel te weinig van bewust”, merkt Jasper. Door de droogte is dat besef bij hem weer heel sterk. „Ik moest vorig jaar regelmatig denken aan de geschiedenis van Elia. Hij bad of God de regen wilde inhouden en het regende drie jaar en zes maanden niet. En toen hij bad om regen, kwam er regen. Alleen God bepaalt welk weer het is, maar wij mogen en moeten wel bidden om gunstige omstandigheden.”
Ondanks de zorgen over de oogst, stemde de extreme zomer bij de jonge boer ook tot dankbaarheid. „Ons land is zó gezegend. We hebben hier het perfecte klimaat voor boeren. In Afrika zijn er gebieden waar het altijd kurkdroog is. Nee, wij hebben echt niets te klagen. Helemaal in Nieuw-Lekkerland niet. We zitten hier in een nat veengebied, dus de oogst van vorig jaar viel erg mee. De opbrengst was maar 10 procent kleiner dan normaal.”
„Bij wie kun je de zorg om de dreigende varkenspest beter kwijt dan bij God?”
Jasper, lid van de hersteld hervormde gemeente in zijn woonplaats, denkt in het gebed ook aan de varkenspest die vanuit België steeds dichterbij komt. „Wij hebben geen varkens, maar als we die ziekte in Nederland krijgen, heeft dat voor collega-boeren grote gevolgen.” Om te voorkomen dat de pest de grens oversteekt, worden er allerlei voorzorgsmaatregelen genomen. Zo gelden er bijvoorbeeld strenge eisen rond de hygiëne. Jasper: „Lijkt me heel goed; dat is de verantwoordelijkheid die je als boer hebt. Maar bij wie kun je de zorgen om deze dreigende ziekte beter kwijt dan bij God? Hij kan de maatregelen zegenen.”
Een ander gebedspunt is de verbouwing van een oude stal. De komende maanden wordt die omgebouwd tot werkruimte voor de cliënten van de zorgboerderij, vertelt Jasper. „Het lijkt een onnozel ding, maar zo’n project is niet vrij van risico’s. Er kunnen ongelukken gebeuren, of we krijgen met grote financiële tegenvallers te maken.”
Bid en werk
De houding van verschillende politieke partijen tegenover boeren is reden tot zorg voor Jasper. „Niet dat ik er wakker van lig, hoor. Maar door de steeds strengere wet- en regelgeving wordt het boeren erg lastig gemaakt. Bijvoorbeeld als het gaat om de uitstoot van allerlei broeikasgassen.”
"Steeds minder jongeren boer willen worden; ik ben met mijn leeftijd echt een uitzondering"
Boeren worden soms weggezet als vijanden van de natuur en het klimaat, merkt de Nieuw-Lekkerlander. „Onterecht. Doordat er zo’n beeld wordt geschetst, krijgen wij een slecht imago. Dat zorgt ervoor dat steeds minder jongeren boer willen worden; ik ben met mijn leeftijd echt een uitzondering. En doordat er minder boeren zijn, móéten wij uitbreiden om de supermarkten te kunnen blijven bevoorraden. Ondertussen wil de politiek geen megastallen, maar dan moet ze er niet voor zorgen dat niemand meer de agrarische sector in wil.”
”Bid en werk” luidt een christelijk gezegde. Als boer ben je zeven dagen per week in touw, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Hoe zorg je voor de juiste balans tussen bidden en werken? „Door biddend je werk te doen”, stelt Jasper. „En dat is voor ons misschien wel makkelijker dan voor mensen met een kantoorbaan. Als boer kom je namelijk veel in aanraking met de schepping, waardoor je er vaak bij bepaald wordt Wie die dieren en planten gemaakt heeft. Dat zorgt voor verwondering en dankbaarheid. Bijvoorbeeld laatst bij de geboorte van lammetjes. Daar worden ook de drukste cliënten heel stil van.”