Directeur Peter Vonk van het Amsterdamse Bureau Studentenartsen luidde deze week de noodklok. „Sommige studenten kunnen hun studietijd als verwarrend en zelfs bedreigend ervaren”, stelde hij. Dat komt door een gebrek aan structuur en ritme, de prestatiedruk en drank- en drugsgebruik.
Spannende levensfase
Uit een eerder onderzoek concludeerde Vonk dat studenten ongezonder zijn dan werkende jongeren. „Ze zitten in een spannende levensfase. Er zijn veel veranderingen, eenzaamheid ligt op de loer, ze gaan uit huis, moeten voor zichzelf zorgen, moeten nieuwe vrienden zoeken. De studie is niet altijd makkelijk en biedt ook niet altijd veel begeleiding”, zei hij eerder deze week op NPO Radio1.
Bovendien openbaren psychische klachten zich vaak voor het eerst in de leeftijd van 18 tot 25 jaar. Suïcide is bij jongeren in deze leeftijd doodsoorzaak nummer 1.
Eenzaam op hun kamertje
Een pre van werkende jongeren is dat hun werkgever hen belt als ze niet op het werk verschijnen. Dat geldt niet voor studenten. Vonk: „Studenten kunnen zo weken eenzaam op hun kamertje blijven zitten. Daarom is het belangrijk dat we met z’n allen op die studenten letten en als we signalen krijgen dat het niet goed gaat, we hen uitnodigen er ook wat aan te doen.”
Vonk adviseert depressieve studenten contact op te nemen met de studiebegeleiders en ook met de huisarts. Ook adviseert hij hen, maar ook andere mensen met zelfmoordgedachten, de online studentengezondheidstest in te vullen. „Als ze somber of depressief zijn, krijgen ze een rood stoplicht in de mail, waardoor ze zelf hulp kunnen zoeken.”
Het Bureau Studentenartsen ontwikkelde een protocol dat het begin dit jaar aan alle universiteiten en hogescholen stuurde. Ook staat het protocol sinds nieuwjaarsdag online.
Doel is dat alle betrokkenen hun voelhoorns uitsteken en een student „die je goed kent en bij wie je onderbuikgevoelens hebt vraagt: Hoe gaat het met je?” aldus Vonk.
Uit berekeningen blijkt dat het aantal studenten dat weleens over zelfmoord heeft gedacht of daadwerkelijk een poging heeft ondernomen, in Nederland boven de 7000 ligt.
Met het grootste deel van de studentenpopulatie gaat het overigens goed.
Duidelijke signalen
In de radio-uitzending kwam ook het zelfgekozen levenseinde van de 21-jarige student Thijs Kuiper aan bod. Hij zond pas een week voor zijn dood duidelijke signalen van depressie uit. Thijs’ moeder, Aafje Kok, sluit zich dan ook aan bij de oproep van Vonk aan studenten om zelf tijdig hulp te zoeken.
www.113.nl voor hulp www.studentengezondheidstest.nl
Signalen van suïcidale gedachten
Studenten met zelfmoordgedachten kunnen volgens het protocol van het Bureau Studentenartsen worden herkend aan onder meer de volgende gedragingen:
- Somberheid
- Lagere cijfers halen
- Geestelijk afwezig zijn
- Stil worden
- Gedragsveranderingen
- Bleek en onverzorgd ogen
- Afwezigheid
Stappen die omstanders daarna kunnen nemen, zijn onder meer:
- Spreek de student aan
- Maak een inschatting van de ernst van het probleem
- Verwijs door naar hulpverleners
- Houd de student in de gaten en toon interesse
- Praat er desgewenst over met collega’s.