Ik heb even nagedacht over de aanleiding voor de vragen die je over dit onderwerp stelt. Misschien ben je gewoon benieuwd naar het hoe en waarom van de (openbare) schuldbelijdenis. Maar het is ook mogelijk dat je in de gemeente waartoe je behoort onlangs zo’n belijdenis hebt meegemaakt.
In sommige kerken wordt er in een officiële dienst schuldbelijdenis afgelegd. Meestal zal het wel gaan zoals bij ons in de kerk: iemand wiens zonde bekend geworden is, komt in de schuld en belijdt dit ten overstaan van een aantal kerkenraadsleden. Vervolgens wordt dit –zonder de naam van de betreffende persoon te noemen– aan de gemeente bekendgemaakt. Daarbij wordt wél het gebod van de Wet des Heeren genoemd waartegen iemand gezondigd had. Dat dit vaak om het zevende gebod gaat, is niet omdat die zonden erger zijn dan andere. Vaak ligt het in de aard van zulke zonden dat ze als vanzelf bekend worden, bijvoorbeeld als er sprake is van een zwangerschap voor of buiten het huwelijk, of als een getrouwde man of vrouw ‘ervandoor’ is met een ander… Maar het is dus ook denkbaar dat iemand openbaar schuld moet belijden over bijvoorbeeld geweldpleging of fraude.
Wanneer moet een zonde openbaar beleden worden? Eigenlijk heel logisch: als de zonde zelf een openbaar karakter heeft gekregen. Dus niet als er sprake is van een verborgen zonde. Je mag iemands goede naam en reputatie niet te grabbel gooien. Wat zich in het verborgene heeft afgespeeld, mag en moet ook in het verborgene voor God worden beleden.
Met openbare zonden ligt dat anders. Daarbij kan het gaan om het verspreiden van een dwaling of als iemand openlijk de zonde heeft uitgeleefd. De kerkenraad kan, na iemand lange tijd gewaarschuwd te hebben, ook besluiten de zonde (en vervolgens de naam van de zondaar) aan de gemeente bekend te maken. Dan is er sprake van officiële kerkelijke tucht, die zelfs tot afsnijding kan leiden als iemand zich niet bekeert.
Als dus iemands zonde algemeen bekend is geworden en hij of zij door Gods genade tot bekering komt, is het goed dat ook dat laatste bij iedereen bekend wordt. Nogmaals: dat kan via een schuldbelijdenis voor de kerkenraad, die vervolgens breder bekendgemaakt wordt. Maar iemand kan er zelf ook behoefte aan hebben om in het midden van de gemeente schuld te belijden. Wat is het geweldig als dan blijkt dat de gemeente de plaats is waar niet alleen gesproken wordt over vergeving en verzoening, maar waar men ook de genade ontvangt om dit in daden om te zetten!
Helaas moeten we zeggen dat het op dit terrein nog weleens schort aan de vereiste geestelijke houding tegenover elkaar. Kerkenraden zullen daarom met de nodige wijsheid en voorzichtigheid moeten handelen, zowel in het toepassen van de tucht als in het openlijk laten afleggen van schuldbelijdenis.
Zit jij ook met een geloofsvraag? Laat het ons weten via info@puntuit.nl of stuur een appje naar 06-20601065.
