Wees gerust, beste vriend. Als er in de kerk Psalm 1:4, 15:2 of 68:17 gezongen wordt, kun je meezingen. Wees maar blij dat je dominee of ouderling psalmen opgeeft. Er zijn genoeg kerken waar ze steeds minder worden gezongen. Probeer maar met aandacht en eerbied te zingen. Al is het een berijming, ten diepste zing je Gods Woord.
Wat is er aan de hand met de berijming van 1773? Daar is nogal wat over te zeggen. In de psalmen van Datheen komen woorden en zinnen voor die niet zo duidelijk zijn en die niet zo gemakkelijk zingen. In de achttiende eeuw kwam er dan ook vraag naar een andere psalmberijming. Dat was het ergste niet.
De geschiedenis is alleen iets ingewikkelder. In de kerk waren er ook heel wat mensen (en predikanten!) die de psalmen van Datheen gewoon te ouderwets vonden. De geest van de verlichting was doorgedrongen in de kerk. Die geest drong ook door in het psalmgezang. Ouderwetse uitdrukkingen moesten verdwijnen, andere woorden werden geliefd. Zo werd de Heere aangeduid als Opperwezen of Oppervoogd. Die naam kom je in de berijming van Datheen niet tegen. Wat belangrijker is, in de Bijbel lees je deze naam niet. Wel lezen we over de Allerhoogste (Gen. 14:19; Luk. 1:76). Inhoudelijk betekent die naam hetzelfde als Opperheer.
De mensen van de verlichting wilden iets nieuws, iets wat beter paste bij de geest van de tijd. Daarom moest Datheen aan de kant. Die geest van de tijd was gericht op een netjes, deugdzaam leven. Zo betrad je het ”pad der deugd”.
Dat bedoelden de onberijmde psalmen natuurlijk niet. Daarin lezen we wel over Godvrezende mensen. De Heere werkt in hun hart een liefde tot Hem, Zijn Woord en wet. Zij wensen naar Gods wil te leven. Tegelijkertijd leren ze dat ze dat in eigen kracht nooit kunnen. Daarvoor krijgen ze een Borg nodig.
Mag je zingen over de deugd? Ja. In de Bijbel wordt de Godsvreze ook deugd genoemd (zie Spr. 31:10 en 2 Petr. 1:5). De uitdrukking is dus Bijbels. Het is wel belangrijk hoe we hem gebruiken. In ‘Datheen’ zingen we trouwens ook over deugd en deugdzaam, maar duidelijk minder dan in ‘1773’ (8 tegenover 28 keer). Datheen hield weer meer van woorden als zoet(heid), vermaard en eerbaar, in ‘1773’ kom je die nauwelijks tegen.
Een aantal voorvechters van een nieuwe psalmberijming was niet tevreden toen ‘1773’ werd ingevoerd. Ze hielden niet zo van de psalmen. In de kerk klonk de roep om gezangen. Het duurde niet lang of de bundel Evangelische Gezangen was gereed. Onder dwang van het kerkbestuur werd de bundel ingevoerd. Een treurige geschiedenis.
Ten slotte, voel je je soms wat onzeker bij een berijming van de psalmen? Grijp steeds terug op de onberijmde tekst, zoals de Heilige Geest die heeft geïnspireerd. En bedel om licht over Gods Woord.
Zit jij ook met een geloofsvraag? Laat het ons weten via info@puntuit.nl of stuur een appje naar 06-20601065.
