Afgelopen weekeinde was Mats in Amerika voor het wereldkampioenschap Rubiks kubus. Hij werd tweede. Bij zijn laatste poging zat één rij van de kubus niet helemaal netjes, waarvoor hij een tijdstraf kreeg. Anders was hij wereldkampioen geweest. Maar met een gemiddelde tijd van 8,65 seconden per kubus is hij absoluut tevreden. „Ik ben ontzettend blij met het resultaat”, aldus Mats. „Het niveau lag heel hoog en de finale was erg spannend. Jammer van die tijdstraf, het scheelde maar een millimeter.”

Mats liet, op de Australische kampioen Feliks Zamdegs na, bijna 600 mensen achter zich. Een prestatie van formaat. En Mats blijft de houder van het wereldrecord. Eerder dit jaar loste hij de Rubiks kubus op in een onwaarschijnlijk snelle tijd van 5,55 seconden (video!). Die tijd staat nog altijd als snelste ooit ter wereld in de boeken.

Wat heb jij toch met die kubus?

„Het is een puzzel die nooit gaat vervelen. Er zijn heel veel varianten op, dus er is altijd een nieuwe uitdaging.”

Maar wereldrecordhouder word je niet zomaar.

„Dat klopt. Je moet erg veel oefenen, er plezier in houden en het nodige inzicht hebben. Ik begon met de Rubiks kubus toen ik in groep 8 zat. Onze lerares had een kubus in de klas liggen. Ik kwam al vrij ver uit mezelf, maar het laatste stukje lukte net niet. Ik heb toen een beginnersmethode geleerd uit een boekje en wilde steeds sneller worden. Daarvoor heb ik veel geoefend en een betere methode geleerd.”

Je steekt er dus veel tijd in?

„Het is inderdaad een kwestie van veel trainen. Vroeger oefende ik meer, tegenwoordig heb ik niet zo veel vrije tijd en doe ik het alleen als ik er een beetje zin in heb.”

Je hebt vast een geheim wapen.

„Ik doe meer slagen per seconden dan de meeste mensen. Dan gaat het dus puur om snelheid. Maar daarnaast heb ik op een bestaande methode een variant bedacht die veel mensen niet kennen, maar die mij echt sneller maken. En die ga ik je natuurlijk niet vertellen.”

Als je in drie zinnen de essentie van de Rubiks kubus moet uitleggen, wat zeg je dan?

„Het zijn zeven stappen die je volgt en als je die goed doet heb je de kubus altijd opgelost. De slagen die je moet doen om een stap op te lossen, zijn elke keer verschillend. Maar wat je door die stap hebt opgelost, is altijd hetzelfde.”

Ik begrijp er niets van.

„Tja, als je na twee of drie keer al stopt met proberen, heb je er de passie niet voor. Maar als je het wel wilt leren, moet je veel oefenen. Houd er plezier in, leer jezelf nieuwe trucjes aan, stel vragen aan experts en blijf oefenen. Gewoon oefenen.”

-

Aan de slag

De snelheid waarmee Mats een Rubiks Kubus oplost, zul je niet snel halen. Toch is het oplossen aan te leren. Op internet zijn de nodige lessen te vinden, zoals op www.rubikvoordummies.nl. Daar kun je een beginnersmethode aanleren om elke kubus op te lossen. Maar je hebt er wel wat doorzettingsvermogen voor nodig.

-

De Rubiks Kubus

Zes vlakken, elk opgedeeld in negen gekleurde vierkantjes die ten opzichte van elkaar kunnen draaien. Zo kun je een Rubiks Kubus ongeveer omschrijven. Het aantal kleurcombinaties op de vlakken is vrijwel onuitputtelijk: meer dan 43 triljoen (een miljoen keer een miljoen keer een miljoen).

De Hongaar Ernö Rubik vond de kubus uit in 1974. Niet om mee te spelen, maar om zijn leerlingen meer ruimtelijk inzicht te geven. Wiskundigen waren er direct dol op en sloegen aan het rekenen hoeveel slagen er minimaal nodig zijn om de puzzel op te lossen. 52, meenden ze. Ondertussen hebben computermodellen berekend dat je het ook in 23 kunt. En misschien in nog wel minder, als er steeds weer nieuwe methoden bedacht worden.

Het eerste wereldrecord werd in 1982 neergezet door een Amerikaan. Hij loste de puzzel in 22,95 seconden op. Was het spel in de jaren tachtig vooral onder jongeren een ware rage, de jaren erna was de animo weg. Tot het begin van deze eeuw. Opeens waren er weer wedstrijden. De snelheid van het oplossen ging ook flink omhoog. Zo draaide de Nederlander Ron van Bruchem in 2007 de kubus in 9,55 seconden in de juiste stand; een nieuw wereldrecord.

En toen was daar Mats, die dit jaar een nieuwe scherp record neerzette: 5,55 seconden.