De Koninklijke Marine viert een feestje. De Nederlandse zeemacht bestaat 525 jaar, waarvan 200 jaar onder het predicaat Koninklijk. Reden genoeg om de vlag uit te steken. En de ongeveer voltallige vloot te laten opdraven. Onderzeeërs, fregatten, mijnenjagers.

Een sloep voert koning Willem-Alexander donderdag aan door de haven van Den Helder. Adelborsten roeien zich in het zweet om de koninklijke lading af te leveren. Met een schok botst de sloep –net iets te hard– tegen een gereedliggend, afgemeerd landingsvaartuig. De koning schudt, het publiek grijnst. De oud-marineofficier verblikt of verbloost niet.

Vier dagen lang staat Den Helder in het teken van de Marinedagen, dit jaar tegelijk met Sail Den Helder. De organisatoren verwachten 500.000 bezoekers. Voor de marineschepen, maar ook voor de tientallen klippers, koggers en windjammers. Twee-, drie- en viermasters.

Zijne Majesteit stapt op de wal. Helderwitte pet, marineblauw uniform. Voor het eerst draagt de koning zijn nieuwe ceremoniële uniform. De militaire onderscheidingstekens zijn vervangen door een embleem met symbolen van koninklijke waardigheid: rijkszwaard, rijksappel en scepter. Viceadmiraal Matthieu Borsboom overhandigt hem een glimmende sabel. De koning heft de sabel en zwaait krachtig naar beneden. Het startsein voor de kanonniers. Twee historische scheepskanonnen geven vuur.

Twee landingsvaartuigen koersen met hoge snelheid op de wal af. Salvo’s weerklinken over het water. Een rookbom onttrekt de manschappen aan het zicht van de vijand.

Zo’n 30.000 veteranen slaan de amfibische oefening gade. De oud-marinemensen nemen deel aan de Saamhorigheidsdag, de reünie van de marine. Jong en oud, stram en soepel komen op ‘hun’ marine af. „Onze mensen hebben een grote verbondenheid met de marine”, stelt Borsboom tevreden vast. „Ik ben trots op m’n mensen.”

De marine ligt onder vuur. De commandant zeestrijdkrachten moet forse bezuinigingen slikken. In een hoek ligt de Zuiderkruis. Afgestoten. Niemand heeft interesse in het enkelwandige schip. De vraag is wat er nog meer sneuvelt. „Ik kan er nog niets over zeggen.”

De afbraak van de vloot doet pijn. „We hebben 525 jaar onze bijdrage geleverd aan vrede en veiligheid”, betoogt Borsboom. „Voor Nederland. We zijn toch een zeevarende natie.” Zijn manschappen zijn actief in tien tijdzones. „Van het Caraïbisch gebied tot de Indische Oceaan, van de poolcirkel tot Madagaskar.”

De tienduizenden reünisten

–getooid met rode, witte of blauwe pet– geven de koning een huldeblijk. „Petten af”, commandeert een marineman. Gehoorzaam ontbloot de menigte het hoofd. „Petten op.” De hoofddeksels draaien weer omhoog. „Hoezee, voor de koning.” De schare zwaait. Rood en wit en blauw.

Koning Willem-Alexander maakt op de klipper Stad Amsterdam een vaartocht langs de deelnemers van Sail Den Helder. De gouden eeuw herleeft. Een Spaanse viermaster brengt de majesteit een eerbetoon. Twee bulderende boordkanonnen vuren 33 schoten af.

Sail ontvangt 32 vaartuigen uit 12 landen. Van de allergrootste windjammer ter wereld uit Rusland, tot de trotse viermaster uit Spanje. Voor Oudeschild ligt de Cuauthemoc. Matrozen staan op de zwiepende masten van de Mexicaan. Keurig in het gelid.