Wil je dat je leerlingen goed scoren voor een toets? Neem die toets dan niet in het eerste lesuur af. Dat advies gaven Anne en Amy aan hun docenten van De Nieuwe Veste in Coevorden. Ze onderzochten voor hun profielwerkstuk de invloed van het tijdstip van de dag en het chronotype op schoolprestaties.
Het chronotype? Wat is dat precies?
Amy: „Dat heeft te maken met de biologische klok die ieder mens heeft. Uit eerder onderzoek is al bekend dat je ochtendmensen en avondmensen hebt en dat de meeste middelbare scholieren avondmensen zijn. We waren benieuwd of je dat zou kunnen merken aan je cijfers. Een van onze hypotheses was dat ochtendmensen vroeg op de dag beter scoren dan avondmensen.”
Hoe kwamen jullie op het idee om dit te onderzoeken?
Anne: „We wisten al snel dat we een onderwerp zouden kiezen rond het vak biologie. Daar kun je veel kanten mee op. Dus zijn we gaan brainstormen. Op een gegeven moment dachten we aan een onderzoek naar schelpen in de Waddenzee. Maar uiteindelijk zijn we een heel andere kant op gegaan. Onder andere na overleg met de zus van een klasgenoot, die nu biologie studeert.”
Is het lastig, zo’n onderzoek uitvoeren?
Anne: „Alleen hadden we het niet gekund. Maar we hebben veel hulp gekregen. Via via zijn we binnengekomen bij de unit chronobiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daardoor konden we ons onderwerp nog beter afbakenen en zijn we uitgekomen bij het onderzoeken van concrete cijfers. Die kregen we van onze docenten: in totaal 5000 cijfers, van 700 leerlingen. Daarbij gaven ze ook aan op welke dag en op welk lesuur de toets was afgenomen.”
Amy: „Bij alle 700 leerlingen hebben we een enquête afgenomen. Die kregen we via de universiteit. Alle resultaten hebben we zelf ingevoerd. Daar konden we samen met onderzoekers van de universiteit via een statistiekprogramma de resultaten uit afleiden.”
En, wat kwam eruit?
Amy: „Onze hypothese klopte! Je ziet duidelijk aan onze resultaten dat de gemiddelde scores van een toets die het eerste uur is afgenomen, significant lager zijn dan de scores de rest van de dag. Verder scoren ochtendmensen significant hoger aan het begin van de dag dan avondmensen. ‘s Middags zijn die verschillen er niet. Het is dus ideaal om een toets halverwege de dag af te nemen. We ontdekten trouwens ook nog iets grappigs. Als je het resultaat per dag vergelijkt, zie je dat er op dinsdag aantoonbaar lager wordt gescoord.”
Lagere cijfers op dinsdag? Hoe verklaren jullie dat?
Anne: „We denken vooral doordat leerlingen in het weekend een onregelmatig ritme hebben. Laat naar bed, laat er weer uit. In het weekend leer je vaak wel voor maandag, dus die cijfers zijn niet afwijkend. Maar als je dan op maandag moet leren voor dinsdag, moet je opnieuw in je ritme komen. Daardoor is het cijfer dan lager.”
Amy: „Je kunt dus als leerling het beste een normaal ritme aanhouden in het weekend.”
En jullie docenten nemen de adviezen over?
Anne: „We hebben alle leraren die ons geholpen hebben, op zelfgebakken boterkoek getrakteerd. Toen hebben we het er in de lerarenkamer ook even over gehad. En op onze diploma-uitreiking hoorden we dat er volgend jaar inderdaad tijdens het eerste lesuur geen toetsen meer afgenomen worden. Dat is echt gaaf.”
Jullie vielen ook in de prijzen met jullie profielwerkstuk.
Amy: „Ja, verschillende keren zelfs. We hadden het naar meerdere universiteiten gestuurd, in de hoop dat we ergens een kans maakten.”
Anne: „De eerste keer dat we genomineerd werden, was al heel wat. Ook dat we toen echt bij de winnaars hoorden. We wonnen de KNAW-onderwijsprijs en prijzen aan de universiteit van Groningen, Leiden en Enschede. Het blijft elke keer weer bijzonder. Ik ga hierna civiele techniek studeren, dus anders dan Amy heb ik er voor mijn vervolgstudie niets meer aan. Maar het staat altijd mooi op je cv.”
tekst Machteld Brouwer
beeld RD
publicatie 18 juli 2014
