Unie zal mogelijke regering met FPÖ isoleren

EU kiest voor harde
lijn tegen Oostenrijk

Zij kiest daarmee voor een ongekend harde opstelling. Het gebeurde niet eerder dat de Unie besloot tot een dergelijke sanctie tegen een van de leden. De Portugese premier Guterres, die in de eerste helft van dit jaar het voorzitterschap bekleedt, presenteerde gistermiddag in Lissabon een verklaring namens veertien lidstaten waarmee de tot dan toe betrachte terughoudendheid met een gezamenlijke reactie op de coalitiebesprekingen in Wenen werd doorbroken.

De Europese partners weigeren bilateraal officiële contacten op politiek niveau te aanvaarden of te stimuleren met een regering waarvan de FPÖ deel uitmaakt, zo laten zij weten. Zij zullen in die omstandigheid alleen nog „technisch” overleg voeren via de ambassadeurs. Voorts verlenen zij dan geen enkele steun meer aan Oostenrijkse kandidaten voor posten binnen de EU en bij internationale organisaties. Op informele ministerraden zijn vertegenwoordigers van het betrokken land niet langer welkom.

Vreemdelingenhaat
De verklaring was het resultaat van intensief beraad tussen de hoofdsteden over de wijze waarop de druk kan worden opgevoerd om extreem rechts buiten het te formeren kabinet te houden. De Franse president Chirac legde daarbij een serie uitgewerkte voorstellen voor.

„Als een partij aan de macht komt die standpunten heeft geventileerd die blijk geven van vreemdelingenhaat en die daarmee de essentiële waarden van de Europese familie niet naleeft, zullen we vanzelfsprekend niet dezelfde betrekkingen kunnen voortzetten, hoezeer we dat ook betreuren”, zei Guterres in een toelichting. Vanmorgen boog de Europese Commissie zich over een reactie op de ontwikkelingen in Oostenrijk.

Ook de Europese christen-democraten, verenigd in de EVP, kiezen intern voor een harde lijn. Zij willen de conservatieve ÖVP, die aangesloten is bij de EVP, isoleren als de besprekingen met de FPÖ uitmonden in de beoogde samenwerking. „Wij zullen de ÖVP-europarlementariërs negeren en dus monddood maken”, deelde Maij-Weggen, leider van de CDA-delegatie in het Europees Parlement, gisteravond mee in het tv-programma NOVA.

Vrijdag vergadert in Madrid het bestuur van de EVP over de kwestie. Maij-Weggen vindt dat de Oostenrijkse conservatieven kiezen voor „volstrekt verkeerde vrienden.” Zij zegt op grond van geluiden uit die kringen overigens nog goede hoop te hebben dat de onderhandelingen tussen ÖVP en FPÖ stranden. Druk vanuit Europa moet daarbij helpen.

ÖVP-voorman en demissionair minister van Buitenlandse Zaken Wolfgang Schüssel is woedend over de maatregelen van de EU. Hij neemt het de veertien lidstaten kwalijk dat zij beslissen zonder Oostenrijk zelf te raadplegen. „Wij hebben geen les nodig over democratie”, beet hij terug na een ontmoeting met president Klestil.

Haider veroordeelt de pogingen van de Europese Unie zich te bemoeien met binnenlandse politieke aangelegenheden. Volgens hem is niet zijn partij, maar zijn juist de critici ondemocratisch, omdat zij zich niet wensen neer te leggen bij de uitslag van de verkiezingen in zijn land.

Bolkestein
Haider heeft gezegd zijn eerdere verwijten aan België en Frankrijk te betreuren. Na een onderhoud met Klestil zei hij de gewraakte uitspraken in te trekken. De aanvoerder van de FPÖ had de Belgische autoriteiten corrupt genoemd. Voorts zouden zij bescherming bieden aan kinderverkrachters. Het beleid van de Franse president Chirac bestempelde hij als een mislukking. Haider verklaarde gisteren dat het niet zijn bedoeling was geweest regeringen te beledigen.

Ondertussen is hij ook uitgevaren tegen de Nederlandse eurocommissaris Bolkestein. Die zou zich naar zijn mening schuldig maken aan racisme. In een interview met de Belgische krant De Standaard merkt hij op: „Frits Bolkestein is Europees commissaris, maar mag zeggen dat blanken meer waard zij dan zwarten. Als ik inwoner zou zijn van een voormalige koloniale grootmacht zou ik nochtans meer respect hebben voor alle kleurlingen die in Nederland wonen.”

De vroegere VVD-leider doet de aantijgingen via zijn woordvoerder af als „ronduit belachelijk.” Hij ontkent zich ooit in die zin te hebben uitgelaten. Haider is mogelijk rancuneus omdat zijn FPÖ uit de overkoepelende Liberale Internationale werd gestoten toen Bolkestein voorzitter daarvan was.